PÜLÜMÜRLÜ BÜYÜK USTA MUSA ATEŞ, ESERLERİYLE ÖLÜMSÜZLEŞİYOR

Pülümürlü Musa Ateş’in (1932-2021), Erzincan Yamaçlı köyünde emek verdiği taş yapılar ayakta kalmaya devam ediyor.
Pülümürlü Musa Ateş’in (1932-2021), Erzincan Yamaçlı köyünde emek verdiği taş yapılar ayakta kalmaya devam ediyor.

 

Musa Ateş,   15 Nisan 1932 doğumlu…  Pülümür Akdik (Aynige) köyünde yaşama merhaba demiş. Emine-Veli Ateş çiftinin oğlu.   6 yaşında sürgünle tanışmış. Çocukluk yıllarını Yozgat Sorgun’da geçirmiş.   

8 Mayıs 2021’de, 89 yaşındayken,   göçüp gitmiş bu dünyadan.  

Yörede Pala Musa olarak tanınan  Musa Ateş, Pülümür’ün yetiştirdiği ünlü taş ustalarından. Pülümür köylerinde çok sayıda yapıya emek vermiş.  Erzincan’da onun ter döktüğü yapılardan çoğumuzun haberi bile yok.

Mühendislik ya da mimarlık eğitimi almamış.

Mimarlık unvanını  eserlerinden alan ender ustalarımızdan.    

 

Musa Ateş (1932-2021), Pülümür ve Erzincan köylerinde yükselen taş yapıların mimarıydı. (Fotoğraf: Hayri Dalkılıç arşivi)
Musa Ateş (1932-2021), Pülümür ve Erzincan köylerinde yükselen taş yapıların mimarıydı. (Fotoğraf: Hayri Dalkılıç arşivi)

Erzincan Yamaçlı (Sırnas) köyünde ayakta kalan iki taş yapı, onun imzasını taşıyor.  Yapılardan biri Hıdır Turp’a ait. 8  Ağustos 1970’te yapılmış. 50. yılını  ayakta karşılamış. 1992 Erzincan Depreminden alnının akıyla çıkmış.

 

Erzincan Yamaçlı köyünden Yaşar Kavramak, taş yapılarda kullanılan bazı taşların Sansar Kalesi’nin izlerini taşıdığını dile getiriyor.
Erzincan Yamaçlı köyünden Yaşar Kavramak, taş yapılarda kullanılan bazı taşların Sansar Kalesi’nin izlerini taşıdığını dile getiriyor.

Kesme taşlar arasında dikkat çeken bir ayrıntıyı, köylülerden Yaşar Kavramak’tan öğreniyoruz. Taşlardan birinde göze çarpan oyuk, yörede Bozmağara olarak adlandırılan, Sansar Kalesi’nin izlerini  taşıyor.

Bu tür taşlar Yamaçlı’da başka yapılarda da kullanılmış.

 

Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyündeki (mahalle) Sansar Kalesi’nden edinilen taş, Hıdır Turp’un 1970 yılında yapılan evinde de kullanılmış.
Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyündeki (mahalle) Sansar Kalesi’nden edinilen taş, Hıdır Turp’un 1970 yılında yapılan evinde de kullanılmış.

 

(Soldan sağa) Hasan Dalkılıç (1902-1997) ve Hasan Turp. (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)
(Soldan sağa) Hasan Dalkılıç (1902-1997) ve Hasan Turp (1924-11.10.2002). (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)

Musa Usta’nın ter döktüğü diğer yapı, 7 Haziran 1967 yılında  ev sahiplerini ağırlamış.   Tamamında kesme taş kullanılmış. İki katlı taş yapının sahibi, Hasan Turp. Yapı,  bazı  eklentilere karşın  özgünlüğünü korumuş.

 

Hıdır Turp (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç)
Hıdır Turp (1921-29.03.2000)  (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç)

 

Hıdır Turp’un, Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyünde (mahalle) Musa Ateş’in ellerinde yükselen taş yapısının duvarına 8 Ağustos  1970 tarihi kazınmış.
Hıdır Turp’un, Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyünde (mahalle) Musa Ateş’in ellerinde yükselen taş yapısının duvarına 8 Ağustos 1970 tarihi kazınmış.

 

Pülümürlü büyük usta Musa Ateş’i, 8 Mayıs 2021 yılında, 89 yaşında  sonsuzluğa uğurlamıştık. Yaşasaydı 91 yaşında olacaktı. Onun geride bıraktığı eserler, ustanın yetenek ve birikimlerini geleceğe taşıyor.

 

Usta’yı ölümsüzleştiriyor.

 

Musa Usta, sadece yetenekleriyle değil,  dürüstlüğü ve namuslu yaşam tarzıyla da  topluma örnek olmuş değerlerimizden.

 

Hilesiz hurdasız çalıştı.

 

Dürüstlüğüyle, işine duyduğu saygıyla, alanındaki başarısıyla Pülümür’ün yüz akıydı.

 

Pülümür Akdikli Musa Ateş, eserleri ve yaşamıyla, yöre insanının  belleğinde  iz  bıraktı.

 

Yaşama veda ettiğinde 89 yaşındaydı.

 

Unutulmadı…

 

Ellerinde yükselen taş yapılarla ölümsüzleşti.

 

Unutulmayacak…

 

Ustalar, toplumun taşıyıcı kolonlarıdır…

  

Toplumu ayakta tutan, ölümsüz ustalarıdır!

 

Hasan Dalkılıç’ın ablası, Hasan ve  Hıdır Turp’un annesi Hatice Turp. (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)
Hasan Dalkılıç’ın ablası, Hasan ve Hıdır Turp’un annesi Hatice Turp. (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)

 

(Solda) Hıdır Turp ve kardeşi Ali Turp. (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)
(Solda) Hıdır Turp ve kardeşi Ali Turp. (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)

 

 

Musa Usta,   Erzincan Yamaçlı köyünde Hasan Turp’un evini  7 Haziran 1967 yılında tamamlamıştı.
Musa Usta, Erzincan Yamaçlı köyünde Hasan Turp’un evini 7 Haziran 1967 yılında tamamlamıştı.

 

 

Ustalar, eserleriyle yaşar. Musa Ateş’in, 1967’de Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyünde yaptığı, Hasan Turp’un evi, 16 Ağustos 2023.
Ustalar, eserleriyle yaşar. Musa Ateş’in, 1967’de Erzincan Çağlayan Yamaçlı köyünde yaptığı, Hasan Turp’un evi, 16 Ağustos 2023.

 

 

Musa Ateş, Hasan Turp’un Erzincan Yamaçlı köyündeki evinin kesme taşına şu notu düşmüş: Maşallah. 7.6.1967
Musa Ateş, Hasan Turp’un Erzincan Yamaçlı köyündeki evinin kesme taşına şu notu düşmüş: Maşallah. 7.6.1967

 

 

Usta’nın, Hasan Turp’un duvarına düştüğü  not: Maşallah. 7.6.1967
Usta’nın, Hasan Turp’un duvarına düştüğü not: Maşallah. 7.6.1967

 

 

Musa Ateş, Hasan Turp’un evini tamamladıktan 3 yıl sonra, 8 Ağustos 1970’te,   bu kez Hıdır Turp’un evini yapmış, 16 Ağustos 2023.
Musa Ateş, Hasan Turp’un evini tamamladıktan 3 yıl sonra, 8 Ağustos 1970’te, bu kez Hıdır Turp’un evini yapmış, 16 Ağustos 2023.

 

 

Usta’nın, Hıdır Turp’un duvarına işlediği Türk Bayrağı.
Usta’nın, Hıdır Turp’un duvarına işlediği Türk Bayrağı.

 

 

Hıdır Turp’un ev  pencerelerinde  iki minik el izi  saklı.
Hıdır Turp’un ev pencerelerinde iki minik el izi saklı.

 

Hıdır Turp’un ev kapısı.
Hıdır Turp’un ev kapısı.

 

 

Hıdır Turp’un evinin zemin kat  kapısı.
Hıdır Turp’un evinin zemin kat kapısı.

  

(Erzincan Yamaçlı köyü,  16 Ağustos 2023)

 

 

  • Related Posts

    AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY BEDEN KÖYÜNDE BİR DERSİM SÜRGÜNÜ: PÜLÜMÜR SALÖRDEK KÖYÜNDEN KEKO AHMET OĞLU HÜSEYİN ASLAN

    Hüseyin Aslan (1928-1974). Fotoğraf: Ali Rıza Aslan arşivi   Keko oğlu Ali’nin dillere destan malvarlığının, bir ailenin, daha doğrusu bir köyün kaderinde oynayabileceği rol kimsenin aklına gelmemişti. Ali Arslan (Aliye…

    PÜLÜMÜR AKDİK ŞİHAN KÖYÜNÜN ÜNLÜ FUTBOLCUSU MUSA PEKİN

    Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.   Pülümür Vadisi’nin batısında yükselen toprak damlı evler… Usta ellerin işlediği kesme taş yapılar. Tek ya da iki katlı evler, zorluklarla mücadele eden bir kuşağın ürünü.…

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Kaçırdıkların

    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    • Aralık 4, 2024
    • 4 views
    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    • Aralık 1, 2024
    • 34 views
    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    • Kasım 28, 2024
    • 24 views
    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    • Kasım 19, 2024
    • 23 views
    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ  KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    • Kasım 5, 2024
    • 51 views
    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ

    • Ekim 30, 2024
    • 1431 views
    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ