PÜLÜMÜR HINZORİ (BOĞALI/SÖĞÜTLÜ) KÖYÜ ÇEŞMESİ 62 YAŞINDA/PÜLÜMÜR HINZORİ KÖYÜ İZLENİMLERİ (1)

 

Soldan sağa ön sıra Hınzori’den görünüm, Hınzori’nin ünlü ustası Hasan Günal (Çakır). Üst sıra Hınzori Çeşmesi ve yıkıntılarda rastlanan silindir taş (loğ)
Soldan sağa ön sıra Hınzori’den görünüm, Hınzori’nin ünlü ustası Hasan Günal (Çakır). Üst sıra Hınzori Çeşmesi ve yıkıntılarda rastlanan silindir taş (loğ)

12-13 Temmuz’da,  Pülümür Hınzori  köyündeydik. Mezra statüsündeki Hınzori, Boğalı (Zmage) köyüne bağlı. Hınzori, yaklaşık  30 yıl önce, 1992 yılında  tüm kapılarına kilit vurulan  köylerimizden. Köye en son Hıdır Korkmaz, Ali Coşkun ve  Hüseyin Ayçil  veda etmiş.  Yaklaşık  2 bin 2 yüz rakımlı. Köy, tamamen boşaldıktan  16 yıl sonra,  2008 yılında yola kavuşmuş!   Köy yolu Devlet, Hakkı Karadağ‘ın sağladığı kaynak ve Hınzori köylülerinin desteğiyle yapılmış.

Hınzori’de ceviz ağacının gölgesinde konaklıyoruz. Ceviz, bölgenin anıt ağaçlarından. Koca cevizin dalında hiç meyve yok! 9 Mayıs’ta yaşanan don olayı, Hınzori köyündeki ceviz ağaçlarını da etkilemiş.

Armut, erik, elma ağaçları meyve yüklü.

Köyün sırtını yasladığı yamaçtan savrulan  kuru kengerler, bin yıllık acılarla yüklü.

Kuraklık,  yaz ortasında, erken sonbaharı  Hınzori’ye   taşıyor.

Cevizin gövdesine sarılarak yüreğimizi ısıtıyoruz.

Yüreğimizde acısı dinmeyen sevdalar dile geliyor.

Pülümür Hınzori köyünün sevilen isimlerinden Hüseyin Ayçil,  7 Aralık 2020’de yaşama veda etmişti
Pülümür Hınzori köyünün sevilen isimlerinden Hüseyin Ayçil, 7 Aralık 2020’de yaşama veda etmişti

ELEKTRİKLE TANIŞMAYAN KÖY

Hınzori’de sonsuzluğa uğurlanan köylülerin hiçbiri elektrikle tanışmamış. Gözlerini gaz lambalarının ışığı altında açmış Hınzorili bebekler…  Yaşlılar, gaz lambasının ışığında  son bir kez bakmış sevdiklerine.

Elektriği ve yolu çok görmüşler  Hınzoriliye.

Neyse ki ustaları var.  Ustası olmayan köye bir damla  su  bile verilmez!  Bundan tam 62 yıl önce ustaların elinde yükselen çeşmenin suyu hâlâ akıyor.

Zifiri karanlık… Gece  odun ateşinin aleviyle aydınlanıyoruz.  Isınıyoruz aynı zamanda.  Yükselen alevler, zifiri karanlığı aydınlatıyor.

(Soldan sağa ön sıra) Yaylacılardan, yorgun yolculara armağan çardak, Kazım Yıldız. (Üst sıra) Ali Sarı, Pülümür Hınzori köyü
(Soldan sağa ön sıra) Yaylacılardan, yorgun yolculara armağan çardak, Kazım Yıldız. (Üst sıra) Ali Sarı, Pülümür Hınzori köyü

ÖLÜMÜN İKİZ KARDEŞİ: YALNIZLIK

Hınzori’de yaylaya çıkan Kovuklulu Kazım Yıldız, Demıre’ye;  Ali Sarı, Dere Çetu’ya taşınmış. Peynir toplayan bir aile, köyden ayrılmış. Hınzori’de bizden başka kimse yok! Şu dünyada yalnızlıktan daha beter ne olabilir. Ölümün bir diğer adı, yalnızlık. Yalnızlık, ikiz kardeşi ölümle bir sayılır.  

Koca köyde yalnızlığın hüznü çöküyor yüreğimize.  13 Temmuz’da, saat 03.35’te köyün sessizliği bozuluyor.  Davetsiz misafir sakın bozayı olmasın? O da ne, bir kara kurbağası,  âdeta bizi selamlayarak yanımızdan geçip gidiyor.

Lekeli kurbağanın öz güvenine şapka çıkartıyoruz.

Hınzori’de sessizliği bozan lekeli kara kurbağası, 13 Temmuz 2021, 03.35
Hınzori’de sessizliği bozan lekeli kara kurbağası, 13 Temmuz 2021, 03.35

Gecenin sessizliğini, toynaklarıyla toprağı kazıyan atlar bozuyor bu kez.   

Siz hiç insansız köyde yaşadınız mı? Yıkıntıların altında kalan insan gördünüz mü? Kesme taşlar yerinden oynamış,  mertekler çürümüş,  asma kilitli kapılar ve pencereler doğaya direnememiştir. Toprak damlı evlerin yıkıntıları altında soluğunuz kesilir. Sizin hiç soluğunuz kesildi mi? Bin bir  emekle örülen duvarlar, onlarca kişinin omzunda taşınan  mertekler üzerinize yıkılmıştır artık. 

Ne çığlığınızı  duyan olur ne de  gözlerinizden süzülen damlaları gören…  

30 yıllık direncine hayran kaldığınız direğin baş ucunda okul yıllarınıza dönersiniz. Gaz lambasının çiviyle tutturulduğu direk size neyi anlatır? Öğretmeninizin,  minik elinize tutuşturduğu fişi mi? En az bir sayfa yazmak zorunda olduğunuz…  Hava soğuk…  Islık öttüren rüzgâr,  köyün yamaçlarından kucakladığı karı,  toprak damlı evin üzerine süpürmüştür. Soğuktan korunmak için pencereye  raptiyeyle tutturulan naylon, fırtınaya boyun eğmiştir.  İyice kısalan kalemin boyunu uzatmak için kullandığınız keçeli boyanın kapağı bile minik elinizde kaybolmak üzeredir. Kalemin ömrü kısalmış, ama sayfa henüz yarılanmamıştır:

Suna ip atla.

Hınzori’de zifiri karanlığı aydınlatan kamp ateşi (Yüreğe çöken hüzün)
Hınzori’de zifiri karanlığı aydınlatan kamp ateşi (Yüreğe çöken hüzün)

Rüzgâr, toprak damlı evlerin misafiri sayılır. Duvara ya da direğe asılı gaz lambasının titreyen alevi, davetsiz misafirin habercisidir.  Alev çırpınarak karşı koyar rüzgâra. İki minik el sobaya uzanırken lamba sönmüştür.

Karanlık, bir karabasan gibi yüreğinizi sıkıştırır.

Çeşmenin kurnasında yıkanan bir kuş, yıkıntıların üzerindeki dalgın konukları çeşmeye davet ediyor. 

 

Yazının  2. bölümü: Hınzori Çeşmeleri  ve Ustalar   

 

(Erzincan Çağlayan, 23 Ağustos 2021)

 

PÜLÜMÜR HINZORİ KÖYÜNDEN  FOTOĞRAF KARELERİ

Keşiş  Meryem Yaylası,  Baki Ağa’nın en son 83 yıl önce kullanılan yayla evinden   Pülümür Hınzori köyüne bakış (Acı hatıralar)
Keşiş Meryem Yaylası, Baki Ağa’nın en son 83 yıl önce kullanılan yayla evinden Pülümür Hınzori köyüne bakış (Acı hatıralar)

 

Hınzori’nin 62 yaşındaki  çeşme suyuyla demlenen çay (Ustalara saygıyla)
Hınzori’nin 62 yaşındaki çeşme suyuyla demlenen çay (Ustalara saygıyla)

 

Pülümür Hınzori’de rüzgârın sürüklediği kengerler
Pülümür Hınzori’de rüzgârın sürüklediği kengerler

 

Pülümür Hınzori köyü yıkıntılar (Gaz lambasının ışığında ödevlerini yapan mavi gözlü kız büyüdü mü?)
Pülümür Hınzori köyü yıkıntılar (Gaz lambasının ışığında ödevlerini yapan mavi gözlü kız büyüdü mü?)

 

 

Pülümür Hınzori köyünden ayrılan yaylacıların kuzinesi
Pülümür Hınzori köyünden ayrılan yaylacıların kuzinesi

 

 

Pülümür Hınzori yıkıntılarında dikkat çeken kesme taş ve loğ (Ustasını hatırlayan var mı?)
Pülümür Hınzori yıkıntılarında dikkat çeken kesme taş  (Ustasını hatırlayan var mı?)

 

Pülümür Hınzori köyünde peynir toplayan ailenin çadırı 13 Temmuz sabahı toplandı
Pülümür Hınzori köyünde peynir toplayan ailenin çadırı 13 Temmuz sabahı toplandı

 

Pülümür Hınzori köyünden çevre köyler ve dağların görünümü
Pülümür Hınzori köyü

 

Pülümür Hınzori köyünden çevre köyler ve dağların görünümü
Pülümür Hınzori köyünden çevre köyler ve dağların görünümü

 

Pülümür Hınzori köyünden çevre köyler ve dağların görünümü
Pülümür Hınzori köyünden çevre köyler ve dağların görünümü

 

Pülümür Hınzori köyü Kır/Kırğ Yaylası yakınlarında yüzyılı deviren ardıç
Pülümür Hınzori köyü Kır/Kırğ Yaylası yakınlarında yüzyılı deviren ardıç

 

Pülümür Hınzori köyü Kır/Kırğ Yaylası yakınlarındaki ardıç (Çeşmeye taş taşıyan ustalara tanıklık)
Pülümür Hınzori köyü Kır/Kırğ Yaylası yakınlarındaki ardıç (Çeşmeye taş taşıyan ustalara tanıklık)

 

Keşiş Yaylası Meryem  Tepesi’nden Pülümür Hınzori köyünün görünümü
Keşiş Yaylası Meryem Tepesi’nden Pülümür Hınzori köyünün görünümü

 

Keşiş Yaylası Meryem  Mağarası’ndan  (Eskete Mereme)  Pülümür Hınzori köyüne bakış
Keşiş Yaylası Meryem Mağarası’ndan (Eskete Mereme) Pülümür Hınzori köyüne bakış

 

 

Pülümür Hınzori Çeşmesi (Ustaların anısına saygıyla)
Pülümür Hınzori Çeşmesi (Ustaların anısına saygıyla)
  • Related Posts

    AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY BEDEN KÖYÜNDE BİR DERSİM SÜRGÜNÜ: PÜLÜMÜR SALÖRDEK KÖYÜNDEN KEKO AHMET OĞLU HÜSEYİN ASLAN

    Hüseyin Aslan (1928-1974). Fotoğraf: Ali Rıza Aslan arşivi   Keko oğlu Ali’nin dillere destan malvarlığının, bir ailenin, daha doğrusu bir köyün kaderinde oynayabileceği rol kimsenin aklına gelmemişti. Ali Arslan (Aliye…

    PÜLÜMÜR AKDİK ŞİHAN KÖYÜNÜN ÜNLÜ FUTBOLCUSU MUSA PEKİN

    Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.   Pülümür Vadisi’nin batısında yükselen toprak damlı evler… Usta ellerin işlediği kesme taş yapılar. Tek ya da iki katlı evler, zorluklarla mücadele eden bir kuşağın ürünü.…

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Kaçırdıkların

    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    • Aralık 4, 2024
    • 4 views
    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    • Aralık 1, 2024
    • 34 views
    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    • Kasım 28, 2024
    • 24 views
    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    • Kasım 19, 2024
    • 23 views
    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ  KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    • Kasım 5, 2024
    • 51 views
    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ

    • Ekim 30, 2024
    • 1431 views
    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ