Tunceli-Pülümür kara yolundan herhangi bir köy yoluna saparken tabelalara hiç dikkat ettiniz mi? Köy tabelalarının bir kısmının sizi yanıltabileceğini düşündünüz mü? Birçoğumuz bunu aklımızdan bile geçirmemişizdir. O tabelalardaki bilgilerin doğru olduğuna inanır, ona göre yola düşeriz. Yıllar önce, Kırmızıköprü-Salördek yol ayrımında yer alan büyükçe bir tabela vardı. Tabelada, Salördek, Beğendik, Efeağılı vd. köylerin uzaklıkları belirtiliyordu. Tabeladaki uzaklıklar doğruyu yansıtmıyordu. Tabelaya göre, yolu olmayan Efeağılı köyünün uzaklığı, yanlış hatırlamıyorsam, 20 km dolayındaydı (Bilgisi olanlar düzeltebilir). Yol ölçümünün araçla değil, tahminle yapıldığı kesindi. Çünkü köyün yolu yoktu! Yol ölçüm çalışması yapan görevlilerin, metreyle yola düşüp, patikada ölçüm yapması olanaksızdı. Şimdi çok merak ediyorum, acaba o tabela hangi depoda saklanıyor? Belki müzede sergilenmek üzere koruma altına alınmıştır! Şimdi Kırmızıköprü yol ayrımında Salördek, Çatalyaka, Doğanköy, Beğendik, Efeağılı köylerini gösteren tabela yok artık.
TABELALARI OKUYABİLENE AŞK OLSUN!
Köy tabelalarının çoğu bakımsız. Kurşunla delik deşik edilen, ayakta zor duran tabelalara rastlanıyor. Bazı tabelalar kire pasa yenik düşmüş. Paslanmış bazı tabelaları okuyanlara aşk olsun! Söz gelimi Pülümür Kaymaztepe (Meçiye) köyünün girişindeki tabelayı, arkeologlar bile okuyamaz! Kaymaztepe köyünün talihsizliği, paslı tabeladan ibaret değil. Kırmızıköprü-Mezra yol ayrımındaki tabelaya göre, Kırmızıköprü-Kaymaztepe arası 7 km. Peki bu bilgi doğru mu? Kırmızıköprü’den Kocatepe (Asgireg) yönüne gidenlerin ilk durağı Mezra köyü oluyor. Mezra’yı, Kaymaztepe (Meçiye), Akdik (Aynige) ve Kovuklu (Harşiye) köyleri izliyor. Kırmızıköprü-Mezra arası 3 km. Mezra’ya en yakın köy olan Kaymaztepe 7 km olduğuna göre, Akdik ve Kovuklu köylerinin Kırmızıköprü’ye uzaklıklarının 7 km’den daha fazla olması gerekir. Tabelada Kaymaztepe 7 km gösterilirken, Kaymaztepe’den daha ileride olan Akdik 5 km, Kovuklu ise 6 km olarak gösterilmiş!
PÜLÜMÜR DEDE KORKUT İLKOKULU ÖĞRENCİLERİNE SORALIM!
Kırmızıköprü’ye, Akdik ve Kovuklu’dan daha yakın olan Kaymaztepe’nin, tabelada nasıl olur da daha uzak gösterildiği merak konusudur. Bu karışıklığın çözümü, Pülümür Dede Korkut İlkokulu öğrencilerine bırakılabilir. Matematik dersinde bundan daha keyifli bir problem olamaz:
Kırmızıköprü’den saatte 40 km hızla yola çıkan bir araç:
- Mezra,
- Kaymaztepe,
- Akdik,
- Kovuklu köyüne kaçıncı dakikada ulaşır?
LGS’de büyük başarılara imza atan öğrencilerin tamamı, aracın ilk olarak Mezra’ya, ardından Kaymaztepe ve Akdik’e, son olarak da Kovuklu’ya ne kadar sürede ulaşacağını doğru yanıtlayacağından emin olabilirsiniz.
Öğrencilere şöyle bir soru da yöneltilebilir:
Kovuklu, Akdik ve Kaymaztepe köylerinden, aynı saatte, 40 km hızla yola çıkan araçlardan hangisi Kırmızıköprü’ye en erken ulaşır?
YANLIŞ YAZILAN KÖY ADI
Tabelalarda yer verilen bilgilerin doğru olması, bir zorunluluk. Yerleşim birimlerinin adlarının yanlış yazılması, tabelacıların hizmet içi eğitime alınmalarını zorunlu kılıyor. Pülümür Uzunevler (Pardiye) köyünün adı, tabelaya göre, Uzun evler’dir! Tabelacılar, bitişik adı ayrı yazmakla yetinmemiş, ayrı yazılması durumunda ilk harfi büyük yazılması gereken adı küçük harfle yazmışlardır. Uzunevler tabelası, dil-yazım yanlışının yanı sıra okunamayacak kadar yıpranmıştır.
GÖMEMİŞ DE TABELACILARDAN PAYINA DÜŞENİ ALMIŞ
Tunceli merkeze bağlı Gömemiş köyü de tabelacılardan payına düşeni almış. Tunceli-Pülümür kara yolu üzerindeki tabelada şu bilgiler yer alıyor:
Gömemiş 5,
Erdoğdu 4,
Kuyluca 5,
Yeşilkaya 7,
Meşeyolu 8.
Rakamlar, adı geçen köylerin kaç km uzaklıkta olduğunu belirtiyor. Tabelada köylerin yakından uzağa doğru sıralanmadığı görülüyor. Tabelaya göre 5 km mesafedeki Gömemiş, 4 km uzaklıktaki Erdoğdu’dan önce geliyor! Bunun Erdoğdu’ya ‘haksızlık’, Gömemiş’e ‘torpil’ olarak görülemeyeceği açık. Tabelanın bulunduğu Tunceli-Pülümür kara yoluna en yakın olan Erdoğdu köyüne, daha uzak olan Gömemiş’ten sonra niçin yer verildiğini anlamak mümkün görünmüyor. Tabeladaki uzaklıkların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusunda, yetkililerin harekete geçeceği düşünülüyor.
BOĞALI, KARAGÖZ VE DAĞBEK SIRALAMASI HATALI
Erdoğdu, Gömemiş, Kuyluca, Yeşilkaya ve Meşeyolu köylerindeki yanlış sıralamanın bir diğer örneği de Pülümür’de. Kırmızköprü yol ayrımındaki tabelada Boğalı 18, Karagöz 25, Dağbek 22 olarak görünüyor. Bu uzaklıklar gerçeği tam olarak yansıtmıyor, ancak Kırmızıköprü’ye yakınlık esas alındığında doğru sıralamanın şöyle olması gerekiyor: Boğalı, Dağbek, Karagöz.
ÇAKIRKAYA (PANCILAS) UNUTULMUŞ!
Kırmızıköprü’deki köy tabelalarında, Kırmızıköprü’ye tahminen 17 km mesafedeki Çakırkaya (Pancılas) köyünün adına yer verilmemiş. Adı geçen köy adının unutulmuş olması, tabelaların nasıl hazırlandığı sorusuna yanıt niteliği taşıyor. Tabelacıların, Çakırkaya unutkanlığını devlet ciddiyetiyle bağdaştırmak olanaksız görünüyor.
Tabelalarla ilgili sorunlar, Tunceli’de görev yapan yetkililerin saha çalışması konusunda yetersiz kaldığını gösteriyor. Halka hizmetin yolu, yola düşmekten geçiyor. Tunceli’deki bütün köy tabelalarının gözden geçirilmesi, yanlışların düzeltilmesi ve yenilenmesi bekleniyor.
Haydi görev başına!
(Körfez, 7 Eylül 2019)