Tatil (dinlence) kısaca,  çalışmaya  ara  verme  ya  da dinlenme   demektir. Okulların  yarıyıl  ve  yaz  döneminde tatil  edilmesi, amaca  uygun  değerlendirildiğinde, öğrencilerin dinlenmeleri  açısından   önem  taşır. Okulların  kapalı  olduğu  gün  sayısının  fazlalığı, tatilin     verimli  bir biçimde  değerlendirilmesi için  yeterli  değildir. İyi  bir  tatil  geçirmek  için,  planlama  ve  program  en  temel  gereksinimdir.

Ülkemizde    tatillerin   verimli  bir  biçimde değerlendirildiğini  söylemek  çok  güç. Özellikle  uzun  yaz tatilleri,  okul  ortamından uzaklaşan  öğrencilerin  sosyal, kültürel  ve  ekonomik  yönden  bazı  sorunlarla  karşı  karşıya  kalmalarına  neden olmaktadır. Yaklaşık  90 gün süren  yaz  tatili,  iyi  değerlendirilmediğinde, öğrencilerin  beden  ve  ruh  sağlığının bozulmasına  neden  olmaktadır. Tatilde  yaşanan  olumsuzlukların  eğitim-öğretime  de yansıması,   öğrenci  velilerini çözüm  arayışına   yöneltmektedir.  Bu  arayış,  yurt içi  ve yurt dışı  özel  yaz okullarını  yaygınlaştırırken,   sınırlı  sayıda da olsa  kamu   kampının  açılmasını  gündeme  getirmektedir.

     Uzun  tatillere  seçenek  olarak  sunulan  özel  yaz okullarından   az  sayıda  öğrencinin  yararlanması,   kamp-kurslarda  yaşanan  çeşitli  sorunlar,     tatil ve  eğitim  konusunun  tartışılmasını  zorunlu  kılmaktadır. Bu  soruna, sıkça   başvurulan  ‘gelişmiş  ülkelerle’  Türkiye’yi  karşılaştırarak bir  çözüm   bulunamayacağı   açıktır.  Çünkü Türkiye, sorunlarına,   özgül  koşulları  ve  kendi  dinamikleri ile  çözüm  üretebilir.

Özel  Yaz  Okulu Çözüm mü?

Özel  yaz okullarında  ticari  kaygıların  belirleyici  olması,  yaygınlaşmasını  ve  daha  çok  öğrencinin yararlanmasını  engellemektedir. Milyonlarca  öğrencinin vakıf,  dernek,  şirket  vb.  kuruluşların  eğitim olanaklarından eşit  bir  biçimde  yararlanamayacakları  açıktır. Eğitim,  her zaman olduğu  gibi,  devletin öncelikli  görevidir. Özel  yaz okullarının öğrenci kapasitesi  ancak  binlerle  ifade  edilmektedir. Oysa  ülkemizde sadece  ilköğretim  öğrencilerinin  sayısı  10 milyon 600 bindir.  Demek ki   özel  yaz okulları ile  yurdun  her  köşesine  hizmet  götürülememektedir. Bu  durum,  devletin  özel  yaz okulları  ile  ilgili  kapsamlı  bir  çalışma  yapmak  zorunda  olduğunu  gösteriyor.

 Özel  Yaz  Okullarının  Sakıncaları

Özel  yaz okulları  ve  kurslarda   yaşanan  bazı  sorunlar  zaman  zaman  basına da  yansımaktadır.  

Bandırma  Özel Koparan Yabancı Dil  Kursu  tarafından  Erdek’te  açılan  İngilizce Yaz  Okulu’nda  görev  yapan  öğretmen  Nedim UZUN’un,  öğrencileri  ile birlikte   kadın kılığına  girerek  çektirdiği  fotoğrafların  basına yansıması (1),  yaz  okullarını  kamuoyunun  gündemine  getirdi.  Skandal  resimlerden,  her zaman  olduğu  gibi, yine  sistem değil  ‘gay öğretmen’   sorumlu  tutuldu!  Okul  yöneticileri,   savunmalarında,  adı  skandala  karışan  ‘öğretmeni’ İngilizlere  benzediği  için  işe aldıklarını  ifade  etmişlerdir(1). Yüzlerce  öğrencinin  emanet  edildiği     öğretmenin (!)    kimliği  ve  uyruğu  hakkında  bile  bilgi  sahibi  olmayan,    işe  alırken, diplomaya  bile  bakmaya  ihtiyaç  duymayan    bir  okul!

 Yabancı Yaz Okulları: Öğrenci Kapanı

Ülkemizden dışarıya  okumak  amacıyla giden  öğrencilerin  bir kısmı,  yaz okulu  etkinlikleri   sırasında ‘ikna’  edilmektedir. Yurtdışındaki  yaz okullarına    giden  öğrencilerin, gittikleri ülkelerin  okullarına  “kazandırılma”  çabaları  dikkat  çekicidir. Çeşitli  ülkelerde   açılan yaz okullarının  büyük  bölümü üniversitelerde faaliyet  yürütürken, bazıları da  üniversite-kolej-lise  vb. okulların  tanıtımı  amacıyla  özel  programlar (okul  gezileri) hazırlamaktadır. Birçok  etkinliğin,  üniversite  salonlarında  gerçekleştirilmesi öğrenciler  üzerinde etkili   olmaktadır.

Yabancı  yaz okulları,  öğrencilere,  kolej ve üniversiteleri   tanıtarak, başvuru  konusunda  bazı olanaklar sunmaktadır. Bu  durum,   söz konusu  okullar  tarafından  açık bir  biçimde belirtilmektedir.  Inter Nexus (ABD),  öğrencilere  verdiği  bu  önemli ‘hizmeti’ şöyle  ifade  ediyor: “ABD’deki kolej veya üniversitelere başvuru kağıdınızı hazırlamaya, okul görevlileri tarafından yardımcı olunur.”

Yurtdışında  öğrenim  gören  Türk  öğrencilerin  sayısındaki  olağanüstü  artışta,  yurtdışı  kamplarının  etkisi  büyüktür. YÖK’ün  doktora  için özellikle  ABD’ye gönderdiği  1000  öğrencinin  dışında,  yurtdışında  50  bin  Türk  öğrenci  öğrenim  görmektedir.    Almanya, İngiltere,  Fransa, İsviçre, Belçika  ve ABD’de  başta  olmak  üzere,  çeşitli  ülkelerde  öğrenim  gören  öğrencilerin   ülkemize  yıllık  maliyeti  yaklaşık 1 milyar  250  milyon  dolardır. ABD’de 11 bin  Türkiyeli  öğrenci yükseköğrenim  görmektedir. Amerika’da  en  çok  öğrencisi  okuyan  ülke (Ortadoğu  ve Avrupa  ile  karşılaştırıldığında) Türkiye’dir (2).

 Yurtdışına  Döviz  Akıyor

Yurtdışı yaz okulları  sadece  kültürel  yönden  değil,  ekonomik   yönden de   önemli  bir  sorun  haline  gelmiştir. Avrupa’da  ya da  Amerika’da  birkaç  haftalığına   disko,  kıyafet  balosu, ‘t-shirt’  boyama  vb.  etkinliklere  katılımın  ülke  ekonomisine  faturası ağır  olmaktadır.

Aşağıda, 2002  yurtdışı   yaz  okulu  fiyatlarının  bir  kısmına  yer  verilmiştir. Bu  ücretlere öğrencinin  cep  harçlığı, sigorta,  giriş  ücreti vb.  giderler de  eklendiğinde,  yabancı ülkelerde  yaz okulu  programlarının  maliyeti  ortaya  çıkar. Bu maliyet,  yaz kamplarına  giden  öğrencilerin  bir  bölümünün ülkeye  geri  dönmeyerek,  yabancı  okullarda  okumaya  karar  vermeleri  durumunda  daha da  ağırlaşmaktadır.

English PLUS Tennis Florida  4 hafta, aile yanı, 12-17  yaş  grubu, 3950  Dolar ; English PLUS Golf Florida 4 hafta, aile yanı,  12-17  yaş  grubu,  4409  Dolar;  St.Andrew’s (Cambridge – İngiltere) 2 hafta,  660  Sterlin; InterNexus(Oregon/ABD) 3  hafta,14yaş grubu,1550Dolar; Global Vizyon  İngiltere Yaz Okulları 13-18 yaş  grubu, 4 hafta, iki  kişilik oda,1790 Sterlin.

Güney  Afrika’da  Yaz Okulu!

Türkiye’den,   yurtdışına tatil  amacıyla  gitmek  isteyen    öğrencilere    çok  sayıda  ülke  seçeneği  sunulmaktadır. Bu  ülkeler  arasında Malta, Fransa,  Kanada,  İsviçre,  İtalya, Yeni  Zelanda,  Güney  Afrika, İrlanda, ABD,   İngiltere, İspanya  da yer  almaktadır.

‘T-shirt’ boyamak  için  yurtdışına mı  gidilir?

Yurtdışı  yaz okulu  etkinlikleri acaba   Türkiye’de  gerçekleştirilemez mi?  Yabancı  ülkelerde  uygulanan  programlara   gözatıldığında,   ülkemizde uygulanan  yaz okulu  programlarından pek de farklı  olmadığı   anlaşılacaktır. Aşağıda,  yurtdışı  yaz okullarında  gerçekleştirilen  bazı  etkinliklere  yer  verilmiştir. Bu  etkinliklerin  bir  kısmının (disko, parti, balo vb.) ne kadar  eğitici  olduğu  tartışma  konusudur. Bu  sorunun  kültürel  yönden  irdelenmesi  gerekir.  Etkinliklerle  ilgili  diğer  önemli  nokta  ise,  yurtiçinde  çok  özel  çaba  harcanmadan  milyonlarca  öğrenciye  götürülebilecek  bir  hizmetin,  neden  az  sayıda   öğrenciyle    sınırlı  tutulduğudur.

Studio  Cambridge’nin 10-17  yaş  grubuna  yönelik  etkinlikleri  arasında   basketbol,  voleybol,  tenis  ve  yüzmenin  dışında  bir de  ‘t-shirt  boyama’  var! Öğrenciler, Türkiye’den  İngiltere’ye  ‘t-shirt’  boyamak  için  gönderiliyor!

Canterbury Eliot College’nin  (İngiltere)   10-20  yaş  grubu  öğrencilerine  sunduğu  ‘hizmetler’   arasında disko,  video  ve parti  bulunuyor.

Eastbourne Uluslararası   Yaz Okulu / St Andrew’s School / The Dicker (İngiltere), 8-16  yaş :’T-shirt’ boyama, aerobik, yüzme (deniz/havuz), balık tutma,  okçuluk, go-kart, disko, karaoke, yarışmalar, parti ve eğlenceler, takı ve maske yapma, resim ve boyama, tiyatro.

Aspect-Anglo World Yaz Okulları (İngiltere):  Turistik yerlere geziler, diskolar, yarışmalar, partiler,barbeküler ve sandal turları.

Salisbury School of English (İngiltere):   Barbeku, disko, spor etkinlikleri.

Academy English Programs (İngiltere), 10-15  yaş : Kıyafet  baloları,  her akşam disko.

Türkçeye  Geçit Yok!

Yabancı yaz  okullarına Türkiye’den  giden   öğrenciler, Türk arkadaşları ile  yolculuk  yapamıyor  ve aynı  odayı  paylaşamıyor!  İdeal yaz okulunun,  öğrencilere,    Türk  olmayan  gençlerle birarada    barınma  olanağı sağlayan  okul olduğu  öne  sürülüyor. Grupla  yaz  okuluna  gitmenin  “riskleri”  Atlas Eğitim Hizmetleri  tarafından  şöyle  ifade  ediliyor:“Grubun en önemli dezavantajı ise öğrencinin bir çok Türk öğrenciyle, belki de yakın arkadaşlarıyla birlikte gidiyor olmasıdır.”

Yaz okullarında  uygulanan   ulusal  kültürden  arındırma   seansları  ile, Türkçe başta  olmak  üzere,  ulusal  devletin  toplumsal-kültürel zemini    tahrip  edilmektedir. Bu  kültürel  yıkımla,  halkın  bir arada   yaşama   duygusu zayıflatılarak,  ulusal  bütünlüğe  zarar  verilmektedir.

Devlet Okullarında Özel  Yaz Kursları!

Tofaş Basketbol Okulları-Koç Allianz   işbirliği  ile   2002 yılında  açılan   özel yaz  okullarının  tamamı  devlet  okulları  ve  kamuya  ait  tesislerde   faaliyet  yürütmüştür.  Tofaş-Allianz’ın yaz kursları İstanbul’da şu  devlet  okullarında gerçekleştirilmiştir: Polis Eğitim Merkezi (Etiler Polis Koleji) Spor Salonu,Bahçelievler Anadolu Lisesi Spor Salonu,Hüseyin Avni Sözen Anadolu Lisesi Spor Salonu,  Göztepe İhsan Kurşunoğlu Lisesi Spor Salonu, Emine – İbrahim Pekin İlköğretim Okulu Spor Salonu.

Türkiye Eğitim  Gönüllüleri Vakfı (TEGV),  İstanbul’da  yaz okulu  etkinliklerini, 5-30 Temmuz 2002   tarihleri  arasında  Beykoz Mehmet Emin Pulat İlköğretim Okulu, Güzelcehisar İlköğretim Okulu, Tokatköy İlköğretim Okulu,  Acıbadem Dr. Sait Derya İlköğretim Okulu, Yeniköy Org. Emin Alpkaya İlköğretim Okulu  vb. devlet  okullarında  gerçekleştirmiştir.

Özel Yaz Okulu  Fiyatları

          Bazı  özel  yaz okullarının  2002  yılı  fiyatları  aşağıda  belirtilmiştir. Belediyelere  bağlı   yaz okulu   fiyatlarının  genelde  düşük  olduğu, buna karşın  otel vb.  işletmelerin  yaz okulu  fiyatlarının  ise  yüksek  olduğu  anlaşılmaktadır.  Türkiye’de  faaliyet  yürütmelerine  karşın  yabancı  ad (MEB  bu   duruma  müdahale  edebilir)  taşıyan yaz  okullarının  bazılarının  fiyatları  aşağıda  belirtilmiştir.

Summer School  (İstanbul)    950  milyon,  Klassis Golf (İstanbul)  300 milyon,  Enka    (İstanbul)    dönem  ücreti  275  milyon,   Fenerbahçe (İstanbul)   yüzme  450   milyon,  TED 350  milyon,  Park Orman Doğa ve Yüzme Okulu (İstanbul Maslak) dönem ücreti 200 milyon, Crowne Plaza Hotels-Resorts 3-5  hafta  120 milyon lira, yatılı bölümü bin 500 dolar; Geleceğin Yıldızları  (Uludağ)  iki  hafta 190  milyon;  Camp Bananas 55-175  milyon;  Kamp  Atlantis (Bozcaada) 75- 100 milyon; İstanbul Büyükşehir Belediyesi  Yaz Spor Okulları (5-15  yaş  grubuna  yönelik)   Akatlar  Spor Kompleksi’nde paket program  50 milyon,  TSYD  300 milyon.

            MEB’den İngilizce Eğitimli Kamplar!

Milli Eğitim  Bakanlığı  tarafından, 2001-2002  Eğitim-Öğretim Yılı’nda   İngilizce eğitim  verilen  yaz  okulları  açıldı. İstanbul, İzmir, Çanakkale ve İçel‘de 12’şer günlük iki devre halinde  açılan  yaz kamplarında spor, müzik, resim, gezi ve gözlem programları  dahil  tüm etkinlikler  İngilizce yapılmıştır! Her  devrede  yabancı  uyruklu  üç  İngilizce  öğretmeninin  görev  aldığı  eğitim  kamplarına, yabancı dil  ağırlıklı  liseler, Anadolu  güzel  sanatlar ve Anadolu  öğretmen  liselerinin  hazırlık  ve  1.  sınıf  öğrencilerinden  İngilizce  notu   en  az 4 olanlar  katılmıştır.  Kamplara   50  milyon  lira  karşılığında  toplam  800  lise  öğrencisinin   katılımı  sağlanmıştır (3).

2002  yılında Milli Eğitim Vakfı ve Dolphin Club ‘işbirliği’ ile Marmara Adası’nda yaz kampı  açılmıştır. 26 Haziran – 13 Temmuz, 15 Temmuz – 1 Ağustos tarihleri arasında iki devre  halinde  açılan  kamplara 8 – 16 yaş grubundaki öğrenciler katılmıştır. Türk, Fransız, İngiliz ve Alman öğretmenlerin görev yaptığı kampta, iki dönem İngilizcenin yanı sıra birinci dönemde Fransızca, ikinci dönemde Almanca eğitim programı uygulanmıştır!.

MEB’ in  yaz okullarında  yabancı  uyruklu  öğretmen  ve yabancı  dilde  eğitim   zorunluluğunun  hangi gereksinimden  kaynaklandığı  merak  konusudur.  Bu  tercihte,  üniversitelerimizin  İngilizce  öğretmenliği bölümünden mezun  olan  Türk  öğretmenlere  duyulan  güvensizlik mi,  yoksa  ulusal  kültüre  yabancılaşma  duygusu mu etkili  olmuştur? Sonuçta  her iki olasılık,  bu  kararın  yanlışlığını  ortaya  koymaktadır. Türk  çocuklarına  İngiliz  diliyle  spor  yaptırmak,  oyun  oynatmak,  masal  anlatmak  hangi  eğitim   anlayışından   kaynaklanmaktadır? Kendi  ulusal devletinin   sınırları  içinde,  yabancı  dilde  eğitim   veren bir   bakanlık  ulusal  eğitim  davasına  sahip  çıkabilir mi?

2002   yaz tatilinde,  ülke  genelinde,  MEB  yaz  kamplarına   katılan  toplam  öğrenci  sayısı  sadece  3314’tür (Tablo1).  Bu  sayıdan da  anlaşılmaktadır ki,  kamuya  ait  yaz  kamplarının    kapasitesi  yetersizdir.  Bu  sayıya    izci  evleri  de (Tablo 2)  eklendiğinde,  toplam   kapasite   6273   olmaktadır.  Bugünkü  haliyle  MEB  yaz  kampları,   10 milyon 600 bin  ilköğretim   ile  1 milyon  300 bin  lise  öğrencisinin  gereksinimlerini  karşılamaktan   uzaktır.

MEB EĞİTİM KAMPLARI VE KATILAN ÖĞRENCİ SAYILARI   (2001-2002)

   Tablo  1, Kaynak:MEB

SPOR VE İZCİLİK OKULU TESİSLERİ

                    Tablo 2, Kaynak: Okuliçi Beden Eğitimi Spor ve İzcilik Dairesi Başkanlığı

Öğretim Birliği Yasası da  Tatilde

Okullar   Haziranın ortasında  yaz tatiline  girer. Yazın  sadece  öğrenci ve  öğretmenler değil, Öğretim Birliği Yasası  da    tatile  girmektedir!  Çünkü  bu  yasa, yaz tatillerinde çeşitli  kursların  açılması  ile birlikte rafa  kaldırılmaktadır. 

Öğrencilerin, üç  aylık yaz tatilinin tamamını dinlenerek  geçirdiklerini  düşünmek,  yanıltıcıdır. Bazı  öğrenciler  tatili  çalışarak,  bazıları da yasal-yasadışı çeşitli  alternatif  eğitim  programlarına (dinsel, kültürel, sportif) katılarak  değerlendirmektedir.  Bu  eğitim  programları  genelde   Temmuzun  ilk  haftasında  başlamakta ve  Eylül  ayına  kadar  sürmektedir. Bu  süre içinde, ilköğretim  2.  sınıf öğrencileri  dahil,  ilköğretimin  her  kademesinde  okuyan  öğrenciler  pedagojik  ve  bilimsel  olmayan  eğitimden  dolayı   bocalamaktadır.

Öğretim  Birliği  Yasası, en  çok uzun   yaz  tatillerinde  ihlal  edilmektedir.  Din  eğitimi  adı altında,  yasal  olmamasına  karşın,  okumaya  yeni başlamış  olan  2.  sınıf  öğrencilerinin  bile  alındığı  kurslar  yalnız  eğitimin  kalitesini  değil; öğrencinin  dünya  görüşünü, yaşamını, toplumsal  ilişkilerini de  etkilemektedir. Üç  aylık  din  eğitimi  alan  ilköğretim   öğrencilerinin  okulun  açıldığı  ilk  haftalarda  kitap-defter  sayfalarını  sondan  başa  doğru  çevirdikleri,  özellikle  2. sınıfların  okuma-yazmayı  unuttukları,  sağdan  sola  doğru  yazı yazdıkları,  öğretmenlere  farklı  bir  biçimde  (2. ve 3.  sınıf  öğrencilerinin bile,öğretmenim  yerine  hocam demeleri)  hitap  ettikleri  gözlenmektedir.  Uzun  süreli  din  eğitiminin  verildiği  ortamların düzenlenmesi,  kılık-kıyafet ve disiplinle ilgili farklı  yaklaşımlar  laik  eğitim  ilkesiyle  çelişmektedir. Bu  durum, eğitimde  çok  başlılığa neden  olmaktadır.

 Okul Öncesi  Çocuğa  Yaz Okulu?

Bazı  yaz okulları,  okulöncesi  çocuklara  bile  hizmet   sunmaktadır! Okul  öncesi  çocukları kabul eden  yaz okulları  arasında Darüşşafaka (3 yaş) , Ankara  Büyük Kolej (5 yaş), Yeşilyurt  Spor  Kulübü   (4  yaş),   Galatasaray  Yaz Okulları  (5 yaş),  Güneş  Çocuk  Evi  ve  Kulübü (3 yaş), Terakki Vakfı Yaz  Okulları (5 yaş), İstanbul Büyükşehir  Belediyesi  Yaz Spor  Okulları (5 yaş).

Misyonerlerin  Himayesinde Yaz  Okulu

Batı  kaynaklı  vatansız  örgütler,  ulusal  eğitimi  yerli  dayanaklar  aracılığı  ile yıkıma  uğratmaktadır. Yıkım yalnız  yurtdışı  yaz okullarında  değil,   ‘acente’  niteliğindeki yurtiçi  yaz  okullarında da  gerçekleştirilmektedir.

Çağdaş Eğitim Vakfı’nda 3 Haziran 2002  tarihinde    yapılan  polis  aramasında,  Amerika’nın  en  büyük misyonerlik  örgütü (4) American  Board  of  Commissioners  for  Foreign  ( BCMF   ya  da BOARD) ile  ÇEV  ilişkisini  ortaya  koyan  belgeler  bulunmuştur. Bu  belgelerden,  BOARD  ile ÇEV’in ,  çocuk  kulüpleri ve  yaz  okulları  konusunda ortak  projeler  yürüttükleri  anlaşılmaktadır. Bu  durum, ÇEV Genel  Müdürü  Gülşen Can’ın  3 Mayıs  2002  tarihli  durum  tespit  raporundan  da  anlaşılmaktadır (5). 17 Ağustos  depreminden    sonra  Sakarya’da  yoğunlaşan faaliyetleri  ile  dikkat  çeken Vakıf, Gençlik  Merkezi’nin  yanı sıra  06-14 yaş  grubuna  yönelik  Çocuk  Kulübü projesini  hayata  geçirmek  için  harekete  geçmiştir. Bu  iki  projenin  finansmanı  ile  ilgili  yeterli  bir  açıklama  henüz  yapılmamıştır. Çocuk  Kulübü projesi, Adapazarı Beşköprü’de  (29/1 pafta,  11732 numaralı, 4008 metrekarelik   alanda) uygulanacaktır.

 Güzel  Sanatlar ve Spor  Yüksekokulları  Ne  Güne Duruyor

Zorunlu  yaz okulları uygulamasında  her  öğrencinin  kendi  okulunda  eğitim  görmesi  esas  alınmalıdır. Daha doğrusu   her  ilköğretim  okulu aynı  zamanda  bir  yaz  okulu  olarak  düşünülmelidir.     Okullar, olanakları    farklı da olsa, yaz okulu programını kendi  koşullarına  uyarlayabilir. Yaz programlarının  uygulanması  için çok  büyük  spor  salonlarına, yüzme  havuzlarına da  gereksinim  yoktur. Bu  tür  olanaklara  sahip  olan  okullar elbette  olanaklarını  öğrenciler  için  seferber  edecektir. Fakat    programın  başarısı  için   öncelikli  olarak  bina  vb.    sıkıntıları  öne  sürmek ( sekiz  yıllık  kesintisiz  eğitime  başlangıçta  duyulan  tepkileri  anımsayalım)   doğru  bir  tutum  değildir. Yaz okulu  etkinliklerinin  büyük  bölümü  açık  alanlarda  gerçekleştirilebilir.  Bu  açıdan,  okul  bahçelerinin    otopark  olarak  kiralanması  değil,  etkinliklerde  değerlendirilmesi  gerekmektedir.

Yaz okulu  programlarının  zenginleştirilmesi  için    Milli  Eğitim-Üniversite işbirliğine  gidilebilir.  Üniversitelerin resim-iş  atölyeleri,  spor  tesisleri, konferans salonları  vb. olanakları, zorunlu  yaz programları  çerçevesinde,  tatillerde  ilköğretim  okulları  ile  paylaşılabilir. Buna  liselerin  olanakları da  eklendiğinde,  ilköğretimde  zorunlu  yaz okulu uygulamasının  başarısı  için  bütün  koşulların  elverişli  olduğu  ortaya  çıkar.

Yaz Okullarında Staj  Olanağı

Bütün  devlet  okulları  resmi  tatil  günleri  dışında  açık  tutulmaktadır. Uzun  yaz tatillerinde,  okulların   salon  vb. tesislerin  yeterince  değerlendirilememektedir. Öğretmen  yetiştiren   fakülte  ve  yüksekokulların  öğrencilerinin  staj  ve  okul  deneyimi  dersleri, yaz tatillerine  denk  getirilebilir. Genç  öğretmen  adayları,   rehber  öğretmen  gözetiminde, ilköğretim   okullarının    yaz  okulu  programlarında  görevlendirilebilir. Yaz okullarının sosyal, kültürel ve  spor  ağırlıklı  etkinliklerinde  en  çok   beden eğitimi ve  spor  yüksekokulları  ile  eğitim fakültelerinin  resim-iş,  müzik, İngilizce  öğretmenliği  bölümü  öğrencilerinden  yararlanılabilir. Bu  okullarda,    güzel  sanatlar  fakültesi  öğrencileri de   görevlendirilebilir.

Uygulamaya  pedagojik  gerekçelerle  karşı çıkanlara,   ücretli  öğretmenlik  uygulamasının   sakıncaları  ile özel  kursların  yarattığı  tahribatlara  dikkat  çekilerek  yanıt  verilebilir. Aslında her  okulda  yaz  tatilinde   görev  almak  isteyen deneyimli  öğretmenler  de  olacaktır. Bu  öğretmenler,   okul  yönetimi  ile  birlikte  yaz programının  uygulanmasında  görev  ve  sorumluluk  alabilir.

 Zorunlu  Yaz Okulu Programı

MEB’in  zorunlu  yaz okulu  programı  okulların  koşulları   ve  olanakları  dikkate  alınarak  hazırlanmalıdır.  Programda  güzel  konuşma  ve  yazma , satranç, tiyatro, halkoyunları, müzik,  resim-iş, spor (basketbol, voleybol, futbol, atletizm,  masatenisi, jimnastik, yüzme,  step ), eğitsel  oyunlar vb. gereksinimler  dikkate  alınmalıdır. Her  okulda  bu  etkinliklerin  tamamının  gerçekleştirilmesi  zordur. Fakat  okulların  genelinde bu tür  etkinlikler  normal  eğitim süresince   yürütülmektedir. Zorunlu yaz okulları  ile,  ilköğretim  okullarında  normal  koşullarda   zaten  yürütülen  (ulusal  bayramlara-belirli  gün  ve  haftalara  hazırlık  ile  satranç, gezi-gözlem, spor, müzik ve  müsamere  kollarının etkinlikleri ) çalışmalar,  yaz  döneminde yoğunlaştırılarak  sistemli  hale  getirilmektedir.

Okullar,   bu  programı  uygulamak  için   yardıma  da  muhtaç  değildir. Bu   programın  uygulanması  için okul  bahçesi, derslik,  kütüphane,  varsa  spor salonu  yeterlidir.  Zorunlu  yaz okulları,   tatilde  sosyal, sportif  ve  kültürel  etkinlikleri    yaygınlaştırarak  özel   kampların  sakıncalarına  son  verecektir. Zorunlu  yaz okulları, bugün  sınırlı  sayıda  öğrencinin  yararlanabildiği  özel  yaz  okullarının  tersine  güvenli,  parasız,  eğitici   nitelikleri  ile başarı  kazanacaktır.

(*) Bu yazı, Öğretmen Dünyası’nın Haziran 2003 tarihli 282. Sayısında yayımlanmıştır.

Kaynaklar:

1. Cumartesi  Milliyet,08.06.2002
2. Toktamış Ateş, Cumhuriyet, 04.02.2003
3. Hürriyet, 25 Mart  2002- Star, 10 Mayıs 2002
4. Aydınlık, 16 Mart 2003, Sayı:817
5. Dr. Necip  Hablemitoğlu,  Köstebek, s. 224-226