PÜLÜMÜR AKDİK ŞİHAN KÖYÜNÜN ÜNLÜ FUTBOLCUSU MUSA PEKİN

Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.
Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.

 

Pülümür Vadisi’nin batısında yükselen toprak damlı evler… Usta ellerin işlediği kesme taş yapılar. Tek ya da iki katlı evler, zorluklarla mücadele eden bir kuşağın ürünü. Her birinde saklı nice sevinç, acı ve hüzün. Yaz kış çalışan, belini bir türlü doğrultamayan yoksul köylüler. Her birinin yaşamı, ciltler dolusu kitaplara bedel.

Kimi doktorluğa adım atmak üzere olan çocuğunu kurban vermiş, trafik terörüne… Evlat acısıyla tükenmiş koca bir ömür. Ağarmış annenin saçları, genç yaşta. Gözlerinin feri solmuş, babanın.

Birbirini kovalamış uykusuz geceler. 

Elinde cura, ağıt yalmış annesi elinden çalınan bir diğeri…

Üç telli saz ıslanmış, gözyaşlarıyla.

Genç bir kadın, sırtladığı odunla yuvarlanmış Çemesol’a, uçurumdan. Bedeninden kopan her bir parça, kayalıklara  savrulmuş. Boya yüzü görmemiş siyah saçlar, çalı çırpıya dolanmış.

Pülümür Akdik Şihan köyü
Pülümür Akdik Şihan köyü

Şihan…

Akdik Şihan…

İki çayın, Pülümür ve Çemesol Çaylarının ortasında saklı  cennet. Ustalar diyarı köylerimizden. Her evin duvarında asılı torbada  farklı ağırlıklarda 2 balyoz,   düz-sivri-tarak uçlu  murç (keski),   gönye,  metre, çekül (şakul),  su terazisi ve   madırga…  

Çevre köylerdeki evlerin birçoğunda Şihanlı ustaların alın teri saklı.

Duvarda asılı bağlamalar…

Bunlar köyün genelde  bilinen özellikleri.

Pülümür Akdik Şihan, 16 Haziran 2024.
Pülümür Akdik Şihan, 16 Haziran 2024.

Köyün bir de bilinmeyenleri var. Akdik Şihan’ın  yetiştirdiği ünlü sporcu Musa Pekin de  onlardan biri.

1958 yılında şimdiki alana taşınan köyde  dünyaya gözlerini açan Musa’nın futbol başarısı, zorluklara göğüs geren bir kuşağın öyküsü olarak okunabilir.

Musa, Şihan yeni alana taşındıktan iki yıl sonra, 1960’ta yaşama merhaba demiş. 6 çocuklu  Ahmet-Elif Pekin çiftinin oğlu.

Pekin’ler, sürgün yorgunu ailelerden. Dede Ferhat Pekin, ailesiyle birlikte sürüldüğü Aydın’dan 1948 yılında geri döner. Yokluk ve acılarla yüklü kara vagonla yola düşmüş, zor yılların ardından baba dede ocağına geri dönmüşlerdir.

Ormanın derinliklerindeki köyde ayakta kalmak kolay mı, yaşama sıfırdan başlarlar.

Baba Ahmet Pekin,  1961 yılında, ailesiyle birlikte  Aydın’a yerleşir.

(Soldan sağa) Ahmet Pekin (1935-14 Ocak 2023),  Musa Pekin ve amcası Hasan Pekin (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)
(Soldan sağa) Ahmet Pekin (1935-14 Ocak 2023), Musa Pekin ve amcası Hasan Pekin (Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi)

Pekin ailesini Aydın’da zor günler beklemektedir. Ayakta kalmak için daha çok çalışmak zorunda kalırlar. Anne Elif Hanım, tarla, bağ ve bahçelerde,  çırçır fabrikasında ter döker. Baba, Soma madeninde, inşaatlarda, taş ocaklarında ve fabrikalarda yorgun düşer. Anne babanın çalıştığı yerde çocuklar oturur mu, onlar da emek dünyasının küçük emekçileri olarak ailenin ayakta kalma mücadelesine  omuz verir.

Musa, pamuk ve zeytin toplar,  karpuz taşır…

Su ve simit satar.

Eline geçen paranın bir kısmını topa ve kitaba yatırır.

Çocuk yaştan itibaren edindiği tek servet,  spor ve edebiyat olur.

Aydın Koşarlı  Büyükdere İlkokulunda öğrenim görür.

İlkokulda şiirle tanışır.

Öğretmeni, 23 Nisan ve Cumhuriyet Bayramı’nda şiir okuma görevini verir.

Musa Pekin, Fenerbahçe maçında.
Musa Pekin, Kahramanmaraşspor-Fenerbahçe maçında.

Baba Ahmet Pekin, Aydın’da ailece omuz verilen yaşam kavgasının ardından gurbet elde gelecek arayışına girer. 1969’da Almanya’ya gider. Anne, 6 çocuğuyla Aydın’da baş başa kalır.

Baba, yılda bir ailesinin yanına gelir. Almanya’dan Aydın’a taşınan bavulun çevresinde toplanan çocuklar, heyecanlı bir bekleyiş içine girer. Gümrükten geçen bavullar, mucizelerle yüklüdür. Eş ve çocuklar  için üst baş, kırtasiye malzemesi ile  çikolatanın sığdırıldığı  bavulda yakınlara sunulacak armağanlar da yer alır.

Almanya bavuluna sığdırılan  mağazalar dolusu eşya dakikalar içinde paylaşılır.

Babayla geçirilen bir ayın sonunda  mutluluğun yerini hüzün alır. 

Sevinçle karşılanan baba bu kez gözyaşlarıyla uğurlanır. 

Ahmet Pekin,  1973 yılında İstanbul’da ev satın alır. Böylece ailenin İstanbul yılları başlar.

Musa, Göztepe Harun Reşit Ortaokulunda eğitime devam eder. Ortaöğrenimini Kadıköy Mehmet Bayazıd Lisesinde tamamlar. Okul sıralarında aklı fikri toptadır. Topla yatar, topla  kalkar.

Okul takımı ve mahallenin yıldız oyuncusudur artık.

Musa Pekin, futbolcu arkadaşları Eser Özaltındere, Yıldırım Tükenmez ve Ayhan Akbin’le bir arada.
Musa Pekin, futbolcu arkadaşları Eser Özaltındere, Yıldırım Tükenmez ve Ayhan Akbin’le bir arada.

Oturma salonu kadar futbol oynanacak alana sahip olmayan köyde doğan çocuk, 1978’de Üsküdar Anadolu’da futbola başlar.

Türkiye’nin,  Gladyo darbesine sürüklendiği   yıllar…

Ahmet Pekin, 12 Eylül darbesinden yaklaşık bir hafta sonra, 20 yaşındaki oğlunu Almanya’ya götürür. Musa, Neuss’ta, babası ve amcasıyla   aynı evde yaşamaya başlar.

Babası Ahmet Pekin ve amcası Hasan Pekin, 1984 yılına kadar Almanya’da çalışır.

Futbol tutkunu genç, Almanya’da da top koşturur.  

1980-1983 yıllarında Borussia Mönchenglatbach’ın  genç ve PAF  takımlarında oynar.

Üsküdar Anadolu’da başladığı futbol yaşamına  Borussia Mönchenglatbach, Kahramanmaraşspor, Sakaryaspor, Nişantaşı, Silivrispor ve Kasımpaşa’da  devam eder.  

Nişantaşı’nda oynadığında Kulüp Başkanı Fatma Girik’tir.

Musa Pekin,  Galatasaray  maçında.
Musa Pekin, Galatasaray maçında.

1.Lig’de (Süper Lig)  iki kez, 2. Lig’de (1. Lig) onlarca kez  haftanın karmasına seçilir. 1989-1990 sezonunda yılın karmasında yer alır.  Uwe Kahn,  Thomas Wolf, Michael Fronchek,  Eser Özaltındere, Abdullah Avcı, Kerem Alışık, Adnan Aybaba, Erhan Aslan ve Ayhan Akbin,  birlikte futbol oynadığı arkadaşlarından bazıları.

Sanat ve sporla yoğrulmuş ünlü oyuncu silahın kıyısından bile geçmez. 1994’te zorunlu askerliği reddeder.  Aynı yıl  profesyonel futbol yaşamına  son vererek İngiltere’ye gider. İngiltere, yaklaşık 20  yıl boyunca  sığınma başvurusuna olumlu yanıt vermez.

Konfeksiyon fabrikalarında ve bazı işlerde kaçak çalışır. Futbol, edebiyat ve  kültür sanat etkinliklerinde yer alır.  Bazı dergi ve antolojilerde şiirleri yayımlanır.  1999’da,  Bir Futbolcunun Toplu Sevda Şiirleri kitabı  yayımlanır.

Musa Pekin, Ürgüp, 2016.
Musa Pekin, Ürgüp, 2016.

İngiltere’de, 2007’de, Hülya Öztürk’ün Museum Of London (Londra Müzesi) için yaptığı Re-fugee (Göçmen) belgeselinin konularından biri olur.

2011’de Haco Chekon’un İngilterede çekilen  ilk uzun metrajlı ödüllü Kürtçe-İngilizce film Li-vir’de (Nowhere/Hiçbir Yerde)  kendi yaşamını canlandırır.   Nowhere Londra, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Mardin ve bazı uluslararası film festivallerinde gösterime girer. Ekim 2012’de düzenlenen Amed Film Festivali’nde birinciliği Kırık Midyeler’le  paylaşır.

Mahir Güden’in kısa filmi Beloved By Brıtaın’da (Britanya’nın Sevgilisi)  rol alır.

Yakında yayımlanacak yeni kitabının  hazırlıklarına başlamış durumda.  Futbol oynamaya devam eden ünlü sporcu,  zamanını kitap okuyarak,  müzik dinleyerek, film seyrederek,  küçük bahçesinin  bakımını yaparak değerlendiriyor. İngiltere’de  haftada iki gün olanca sevgiyle  engelli çocuklara futbol öğretiyor.

Hürriyet Avrupa, Musa’dan,  geleceğin yıldız oyuncusu, diye söz etmişti, 1980.
Hürriyet Avrupa, Musa’dan, geleceğin yıldız oyuncusu, diye söz etmişti, 1980.

Hürriyet Avrupa, daha 1980 yılında, Musa’dan, “İlyas ve Erdal’dan sonra geleceğin yıldız oyuncusu”  diye söz etmişti. Musa, futbol sahalarının aykırı oyuncularındandı. Sahaya hapsolmak istemiyordu.  Kültür ve sanatla ilgileniyor, duygularını kaleme alıyordu. Yüreğinden süzülen dizeleri bir kitapta toplamış, spor başarısını sanatla birleştirme yeteneğini sergilemişti.

Sahaların aykırı oyucusu Musa Pekin, “Bir Futbolcunun Toplu Sevda Şiirleri”yle, sahalara zarafet kazandırma çabası göstermişti.
Sahaların aykırı oyucusu Musa Pekin, “Bir Futbolcunun Toplu Sevda Şiirleri”yle, sahalara zarafet kazandırma çabası göstermişti.

Sporcu, Bir Futbolcunun Toplu Sevda Şiirleri’yle, magandalığın ve şiddetin kol gezdiği futbol sahalarına güzellik ve zarafet katma çabasındaydı. Sporcunun zeki, çevik ve ahlaklı  olmasını hedefleyen sistemin yerinde yeller esiyordu. Sahalar, paraya hükmeden zorbalığın denetimi altındaydı. Sporculara, borsada işlem gören ticari bir varlık gözüyle bakılıyordu.

Futbol sahalarını teslim alan çürümeye karşı tavır alan oyuncunun en büyük dayanağı, sanat ve sporun yaratıcı gücüydü. Onun yürüttüğü bu mücadelenin,  sanata ve edebiyata yabancı futbol otoriteleri için bir anlamı yoktu. Ünlü oyuncunun geleceği işte bu koşullarda şekillenmiş, üstü çizilmişti. Sistemin sınırlarını zorlayan başı dik yaşama tutkusu, Pülümürlü sporcunun spor yaşamının noktalanmasıyla sonuçlanmıştı. 

Sanat tutkunu  sporcu, sahaya hapsedilecek yapıda biri değildi.

Musa Pekin, kendisini saha dışına süren sisteme yaşamı boyunca teslim olmadı. Yetenek ve birikimleri, ona, övünç duyulacak bir ağırbaşlılık ve alçak gönüllülük kazandırdı. Memleketine bağlılık duygusuyla yaşadı. Bu yıl Temmuz ayında geldiği Pülümür’ü,  annesiyle karış karış gezmiş, özlem gidermişti.

Musa Pekin,  nitelikli insan gücünü  el kapılarına  mecbur eden   sürecin acı bir örneği olarak  akıllarda kalıyor.

İngiltere’de haftada iki gün engelli çocuklara futbol eğitimi veren ünlü oyuncu, Türkiye’nin eksilen yeteneklerinden biri olarak belleklere kazınıyor.

 

Musa Pekin (Başı dik yaşamanın da bir bedeli var!)
Musa Pekin (Başı dik yaşamanın da bir bedeli var!)

 

Musa Pekin, Pülümür Boğalı Hınzorili Ali Atıcı’yla (Aliye Ferat, 1898-1979), 1970’li yılların başı. Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi
Musa Pekin, Pülümür Boğalı Hınzorili Ali Atıcı’yla (Aliye Ferat, 1898-1979), 1970’li yılların başı. Fotoğraf: Hüseyin Dalkılıç arşivi

 

Musa Pekin, yılın karmasında.
Musa Pekin, yılın karmasında.

 

Musa Pekin, haftanın karmasında.
Musa Pekin, haftanın karmasında.

 

 

 

Musa Pekin, Abdullah Avcı’yla.
Musa Pekin, Abdullah Avcı’yla.

 

Musa Pekin’in rol aldığı Nowhere (Hiçbir Yerde)  filminin  afişi.
Musa Pekin’in rol aldığı Nowhere (Hiçbir Yerde) filminin afişi.

 

Musa Pekin, bir etkinlikte şiir okurken.
Musa Pekin, bir etkinlikte şiir okurken.

 

Musa Pekin, Kral Lear tiyatro etkinliğinde.
Musa Pekin, Kral Lear tiyatro etkinliğinde.

 

Musa Pekin, veteran (emektar) maçında sahada.
Musa Pekin, veteran (emektar) maçında sahada.

 

Musa Pekin, yılın veteran oyuncusu ödülüne layık görülmüştü.
Musa Pekin,  2016-2017’de yılın veteran oyuncusu ödülüne layık görülmüştü.

 

Musa Pekin, ata ocağı Pülümür’de.  Mezra köyü Taht’tan Kırmızıköprü’nün görünümü, Temmuz 2024.
Musa Pekin, ata ocağı Pülümür’de. Mezra köyü Taht’tan Kırmızıköprü’nün görünümü, Temmuz 2024.

 

TEŞEKKÜR: Bu çalışmada, Sayın Hüseyin Dalkılıç’ın katkı ve önerilerinin büyük payı olduğunu belirtmeliyim. Sayın Dalkılıç’a, katkı ve desteğinden dolayı teşekkür ederim.

(Erzincan Çağlayan, 27 Temmuz 2024)

  • Related Posts

    AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY BEDEN KÖYÜNDE BİR DERSİM SÜRGÜNÜ: PÜLÜMÜR SALÖRDEK KÖYÜNDEN KEKO AHMET OĞLU HÜSEYİN ASLAN

    Hüseyin Aslan (1928-1974). Fotoğraf: Ali Rıza Aslan arşivi   Keko oğlu Ali’nin dillere destan malvarlığının, bir ailenin, daha doğrusu bir köyün kaderinde oynayabileceği rol kimsenin aklına gelmemişti. Ali Arslan (Aliye…

    PÜLÜMÜR ÇATALYAKALI ALİ DOĞAN’IN TERK EDİLMİŞ EVİ: YÜREĞİMİ DÖVEN DALGALAR

      Ali Doğan’ın 1972 yılında yaptırdığı ev, Pülümür Çatalyaka köyü, 16 Temmuz 2024. Efeağılı, Doğanköy ve Beğendik  yolunun kıyısında,  iki katlı bir ev. Taş yapı. Ceviz ağaçlarının  kanatları altında. El…

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Kaçırdıkların

    SORU VE YANITLARLA NARİN GÜRAN CİNAYETİ

    • Ekim 8, 2024
    • 10 views
    SORU VE YANITLARLA NARİN GÜRAN CİNAYETİ

    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ’NÜN GÜLEN YÜZÜ İRFAN DİKME’YE ACI VEDA

    • Eylül 27, 2024
    • 68 views
    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ’NÜN GÜLEN YÜZÜ İRFAN DİKME’YE ACI VEDA

    HAYRİ SARI’NIN  “CESUR YANLIŞLAR”I, İYİMSERLİĞİ VE UMUDU  BESLİYOR

    • Eylül 23, 2024
    • 43 views
    HAYRİ SARI’NIN  “CESUR YANLIŞLAR”I, İYİMSERLİĞİ VE UMUDU  BESLİYOR

    ERZİNCAN SANSA VADİSİ’NDE FIRTINALARA MEYDAN OKUYAN PÜLÜMÜRLÜ DEMİRYOLCU HIDIR KELEŞ

    • Eylül 15, 2024
    • 68 views
    ERZİNCAN SANSA VADİSİ’NDE FIRTINALARA MEYDAN OKUYAN PÜLÜMÜRLÜ DEMİRYOLCU HIDIR KELEŞ

    PÜLÜMÜR GOMEDERİ YAYLASINA  VEDA

    • Eylül 15, 2024
    • 34 views
    PÜLÜMÜR GOMEDERİ YAYLASINA  VEDA

    PÜLÜMÜR DEREBOYU’NDA AĞLAYAN  ÇEŞME

    • Eylül 5, 2024
    • 49 views
    PÜLÜMÜR DEREBOYU’NDA AĞLAYAN  ÇEŞME