PÜLÜMÜR SAĞLIK OCAĞININ ‘KOMÜNİST DOKTORU’ MEHMET YILMAZ

 

Dr. Mehmet Yılmaz, 1970’li yılların başında Pülümür Hükûmet Tabibi olarak görev yapmıştı.
Dr. Mehmet Yılmaz, 1970’li yılların başında Pülümür Hükûmet Tabibi olarak görev yapmıştı.

Kadınlı erkekli topluluğun birçoğu işini gücünü bırakıp kasabaya gelmişti. Kucağında bebek, sıra bekleyen anneler, boncuk işlemeli tülbentle örtünmüştü. Bazı yaşlılar, sağlık ocağı bahçesinde  boy vermeye başlayan çam ağaçlarının yanında oturmuş,  tespih çekiyordu.

Günlerden Cumartesi’ydi.

Topluluğun gözü, Pülümür’den gelecek cipteydi.   

Kırmızıköprü Sağlık Ocağı önünde toplanan köylüler, doktor bekliyordu.

Pülümür Sağlık Ocağında görevli Dr. Mehmet Yılmaz, her Cumartesi günü  Kırmızıköprü’ye gelir,  hastaları muayene ederdi.

O tarihlerde hafta sonu tatili Cumartesi günü öğleden sonra başlıyordu.

Köylüler sabırsızlanmaya başlamıştı.

Pülümür Kırmızıköprü Sağlık Ocağı
Pülümür Kırmızıköprü Sağlık Ocağı

Sağlık Ocağında görevli sıtma memuru, ocak önünde toplanan köylülere seslendi:

“Az önce haber geldi, doktor muayeneye gelemiyor. Burada boş yere beklemeyin.”

Köylüler homurdanmaya başladı. Erkekler, Kızılkayalar’ın önünde yan yana dizili bir ya da iki katlı kahvehanelere dağıldı.

Kadınlar köy yoluna düştü.

Dönemin Pülümür Mezra (Köyü) İlkokulu Müdürü Hasan Fırat (1937-2008), eşi Gülsüm Fırat’la.   Fotoğraf: Mercan Fırat Erol arşivi
Dönemin Pülümür Mezra (Köyü) İlkokulu Müdürü Hasan Fırat (1937-2008), eşi Gülsüm Fırat’la. Fotoğraf: Mercan Fırat Erol arşivi

Savaştepe Öğretmen Okulu mezunu Hasan Fırat, Pülümür Mezra (Köyü) İlkokulu  Müdürü’ydü. Bir gün okuldan eve dönerken, kadınlar etrafını sarmış, soruna çözüm bulunmasını istemişti. 

Hasan Fırat, Dr. Mehmet Yılmaz’ın, Kırmızıköprü Sağlık Ocağına gelmekten niçin vazgeçtiğini araştırmaya başlamıştı. Öğretmen, çok geçmeden, ‘boykot’un gerekçesini öğrenmişti.

(Solda) Doktor Mehmet Yılmaz, 1970’li yılların başında görev yaptığı Pülümür’de.   Fotoğraf: Yılmaz Coşkun arşivi
(Solda) Doktor Mehmet Yılmaz, 1970’li yılların başında görev yaptığı Pülümür’de. Fotoğraf: Yılmaz Coşkun arşivi

Hasan Öğretmen’in edindiği bilgiye göre, olay şöyle gelişmişti:

Sağlık Ocağında ispirtoya ihtiyaç duyulmuştu.  Doktor, enjektör vb. tıbbi gereçlerin temizliğinde kullanılan ispirto için Kırmızıköprü esnafının kapısını çalmıştı.  Esnaf, ispirtoyu, fahiş fiyatla kuruma satmıştı!  Doktor, kurumun zarara uğratılmasından dolayı hayal kırıklığına uğramış, Kırmızıköprülüleri muayene etmekten vazgeçmişti!

Doktor Mehmet Yılmaz, ‘boykot’la yetinmemiş, Kırmızıköprülü esnaf hakkında, Pülümür Asliye Hukuk Mahkemesinde bir de dava açmıştı!

Dr. Mehmet Yılmaz, Kırmızıköprü Sağlık Ocağına fahiş fiyatla ispirto  satan  Kırmızıköprülü esnafı mahkemeye vermişti.
Dr. Mehmet Yılmaz, Kırmızıköprü Sağlık Ocağına fahiş fiyatla ispirto satan Kırmızıköprülü esnafı mahkemeye vermişti.

Hasan Fırat, Kırmızıköprülüleri ‘cezalandıran’ doktora açık mektup yazmış, bir Arap yüzünden Arabistan yakılmaz, demişti.

Peki, kamu kaynaklarının korunması konusunda ödün vermeyen Pülümür Hükûmet Tabibi Mehmet Yılmaz kimdi? 

Doktor Mehmet Yılmaz, Gerger, Pülümür, Çerkeş, Çamlıdere ve Balâ ilçelerinde görev yapmıştı.

Yaşar Altıntaş’a göre, Balâ’ya, ‘komünist’ olduğu için sürgün edilmişti.

Dr. Mehmet Yılmaz        Fotoğraf: Balâ Sevdalıları
Dr. Mehmet Yılmaz  (Fotoğraf: Balâ Sevdalıları)

12 Eylül Darbesi sırasında Balâ’daydı. O tarihte Balâ’da görev yapan Polis Memuru  Hüseyin Çetintaş, yörede ‘Kel Doktor’ lakabıyla tanınan  Mehmet Yılmaz’ı yakından tanıyan isimlerden.

Çetintaş, doktorla ilgili duygu ve düşüncelerini şöyle ifade ediyor:

“Balâ’da görev yaptım. Olağanüstü bir insan ve doktordu. Parada pulda ve  lükste gözü olmayan, kendisini şifa dağıtmak ve tedavi etmek için halka adamış bir dâhi insandı.”

Balâlı Alaattin Aktaş, Dr. Mehmet Yılmaz’ın, tam bir halk doktoru olduğunu belirtiyor.

Yakını Cazip Öztürk, Dr. Yılmaz’ın, büyük özveriyle görev yapmış, çok sevilen bir halk doktoru olduğunu dile getiriyor.

Dr.  Ercan Kesal, 1986 yılında Balâ’da görev yaparken, Dr. Mehmet Yılmaz’la tanışmıştı.
Dr. Ercan Kesal, 1986 yılında Balâ’da görev yaparken, Dr. Mehmet Yılmaz’la tanışmıştı.

1986’da Balâ’ya sürgün edilen Dr. Ercan Kesal (Oyuncu-Yazar), Yazar  Tülay Çobanoğlu’na,   Dr. Mehmet Yılmaz’la ilgili  izlenimlerini anlatmıştı:

“1986 yılıydı galiba. Ankara’nın Balâ ilçesine sürülmüştüm, mecburi hizmet yıllarında. Kasabaya vardığım  günlerde ilk tanıdığım insanlardan biri Dr. Mehmet isminde yaşlıca bir pratisyen hekimdi. Kasabanın ana caddesindeki bir eczanenin yanındaki küçük  bir  odayı  hem muayenehane hem de ev olarak kullanıyordu. Eşinin ve çocuklarının da olduğunu, ama Ankara’da yaşadıklarını sonradan öğrenmiştim.  … Çok pratik ve çok cesur bir hekimdi. Bölgeyi ve orada yaşayanları çok iyi tanıyordu. Zaten onlardan biri gibi olmuştu. Onlar gibi yiyor, içiyor, onlar gibi yaşıyordu. Aslında parayla çok fazla ilişkisi kalmamıştı. Sanki ruhsal bir zorunluluğu onu orada tutuyor gibiydi.”

Mehmet Emin Şenlik: “(Dr. Mehmet Yılmaz),   düzgün kişiliğinin yanında gerçekten çok iyi bir doktor.”
Mehmet Emin Şenlik: “(Dr. Mehmet Yılmaz), düzgün kişiliğinin yanı sıra  gerçekten çok iyi bir doktor.”

Mehmet Emin Şenlik,  19 Temmuz 2019’da kaleme aldığı bir yazıda, Dr. Mehmet Yılmaz’la ilgili şu ifadelere yer vermişti:

“Düzgün kişiliğinin yanı sıra  gerçekten çok iyi bir doktor olması nedeniyle namı almış yürümüş. Balâ’mızın bu güzel doktorunu Balâ, Karakeçili, Gölbaşı ilçe ve köyleri ile daha birçok köy adını duymuş ve buralardan hastaları olmuştur… Her türlü hastalığa bakmış, her çağırana koşmuş, kiminden para almış, kiminden almamış bu güzel insan 30 yıl civarı hizmet ettiği Balâ ilçemizde bir sembol olmuş, bir değer olmuştur…”

Dr. Mehmet Yılmaz’ın kızı. Fotoğraf: Balâ Sevdalıları
Dr. Mehmet Yılmaz’ın kızı, babasının fotoğrafıyla (Yürekte derin sızı ve keder). Fotoğraf: Balâ Sevdalıları

Dr. Mehmet Yılmaz, 1970’li yılların başında (1971 ya da 1972) Pülümür’de görev yapmıştı. Devleti, pahalı ispirtodan dolayı zarara uğratan Kırmızıköprülü esnafın gözünün yaşına bakmamıştı.

Halk  Doktoru Mehmet Yılmaz, Balâ’da, paradan puldan uzak bir yaşam sürmüş, yaşamını halka adamıştı. Evi,  eczanenin  yanındaki tek göz odadan ibaretti. Bu odada hasta muayene ediyor, yaşamını sürdürüyordu.

2004 yılıydı. Gün ışımış, Balâ caddelerinde hareketlilik başlamıştı. Fırınlar, lokantalar, çay ocakları, kahvehaneler, bakkallar  çoktan siftah yapmıştı. Ana caddedeki  eczane de açılmıştı. Eczanenin bitişiğindeki  odanın kapısı ve penceresi kapalıydı. Bir hasta hafifçe tıklamıştı kapıyı. Açılmadı kapı. Kapıda toplandı esnaf, önce  kısa,   ardından uzun süre basılı tutuldu zilin düğmesinde işaret parmakları.

Doktor, diye seslendi kalabalık.

Ses yoktu!

Kapı zorlanarak açıldı.

Dr. Mehmet Yılmaz, tek kişilik yatağında ebedî uykusundaydı.

Dolabında manuel tansiyon aleti, stetoskop, yoksul hastalara bedava verdiği numune ilaçlar…

Gözlüğü, baş ucundaki sehpada, yarıya kadar okunmuş kitabın üzerindeydi.  

Mavi mürekkepli dolmakalemin kapağı, yere düşmüştü. 

Protokol defterine, bir gün önce  muayene olan Balâlı yaşlı  bir köylünün  adı yazılmıştı en son…

Halka adanmış bir yaşam, Balâ’da son bulmuştu.

Tek göz odada…

Yapayalnız…

  

Dr. Mehmet Yılmaz, Pülümür Sağlık Ocağında  (Pülümür Aile Sağlığı Merkezi) görev yapmıştı.
Dr. Mehmet Yılmaz, Pülümür Sağlık Ocağında (Pülümür Aile Sağlığı Merkezi) görev yapmıştı.

 

Pülümür Kırmızıköprü (Kızılkayaların dibinde saklı ‘Paris’!)
Pülümür Kırmızıköprü (Kızılkayaların dibinde saklı ‘Paris’!)

 

 

Pülümür Kırmızıköprü
Pülümür Kırmızıköprü

 

Pülümür Kırmızıköprü Sağlık Ocağı
Pülümür Kırmızıköprü Sağlık Ocağı

 

Pülümür Kırmızıköprü
Pülümür Kırmızıköprü

 

 (Körfez, 1 Mart 2024)

 

Kaynakça:

Hasan Fırat (1975).  Burası Kırmızıköprü/Günceler, s. 120-121,  Ankara: Güven Matbaası. 

https://www.facebook.com/groups/630249900802182/posts/1263482877478878/  Erişim: 25.02.2024.

https://www.facebook.com/Bala.Ankara/photos/a.721417814559221/5737530612947891/?type=3   Erişim: 25.02.2024.

  • Related Posts

    AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY BEDEN KÖYÜNDE BİR DERSİM SÜRGÜNÜ: PÜLÜMÜR SALÖRDEK KÖYÜNDEN KEKO AHMET OĞLU HÜSEYİN ASLAN

    Hüseyin Aslan (1928-1974). Fotoğraf: Ali Rıza Aslan arşivi   Keko oğlu Ali’nin dillere destan malvarlığının, bir ailenin, daha doğrusu bir köyün kaderinde oynayabileceği rol kimsenin aklına gelmemişti. Ali Arslan (Aliye…

    PÜLÜMÜR AKDİK ŞİHAN KÖYÜNÜN ÜNLÜ FUTBOLCUSU MUSA PEKİN

    Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.   Pülümür Vadisi’nin batısında yükselen toprak damlı evler… Usta ellerin işlediği kesme taş yapılar. Tek ya da iki katlı evler, zorluklarla mücadele eden bir kuşağın ürünü.…

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Kaçırdıkların

    PÜLÜMÜR AKDİK KÖYÜNDEN ÖĞRETMENİMİZ HIDIR CANPOLAT’I UĞURLUYORUZ: TOPLUMCU ÖĞRETMEN KUŞAĞINA VEDA

    • Aralık 16, 2024
    • 34 views
    PÜLÜMÜR AKDİK KÖYÜNDEN  ÖĞRETMENİMİZ HIDIR CANPOLAT’I UĞURLUYORUZ: TOPLUMCU ÖĞRETMEN KUŞAĞINA VEDA

    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜNDEN SARAY FIRAT: ZORLUKLARLA MÜCADELEYLE GEÇEN KOCA BİR ÖMÜR

    • Aralık 7, 2024
    • 42 views
    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜNDEN  SARAY FIRAT: ZORLUKLARLA MÜCADELEYLE GEÇEN KOCA BİR ÖMÜR

    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    • Aralık 4, 2024
    • 22 views
    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    • Aralık 1, 2024
    • 49 views
    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    • Kasım 28, 2024
    • 37 views
    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    • Kasım 19, 2024
    • 33 views
    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ  KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI