Ekonomide yaşanan dalgalanmalar ülkemizi tehdit ediyor.  Bu bağlamda, krize çözüm arayışları sürüyor.  Krize karşı geliştirilen  önlemlerden biri de kamuda tasarrufa gidilmesidir. Hazine ve Maliye Bakanlığının hazırladığı tasarruf paketiyle, Millî Eğitim Bakanlığının 2018 yılı bütçesinden 2 milyar TL’lik kesintiye gidildi (Milliyet, 26.08.2018). Habere göre, Özel Öğretim Genel Müdürlüğü bütçesinden, “Özel okul teşviki” kalemine yatırılan 1 milyar 278 milyon TL’den de 75 milyon TL kesildi. Tasarruf paketinden, Fatih Projesinden  yüzde 68,62’lik  bir kesinti yapıldığını öğreniyoruz.

 Özel Okullara Teşvik Nedir?

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), özel okullarda öğrenim gören öğrencilerin okul ücretlerinin bir kısmını ödüyor.  Uygulamaya 2014-2015 eğitim yılında başlandı. Öğrenciler, bu haktan, temel eğitimi  bitirinceye kadar yararlanıyor. Söz gelimi okul öncesinden itibaren özel okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul ücretinin bir bölümü, liseden mezun oluncaya kadar Devlet tarafından karşılanıyor. Uygulamayla, okul öncesi dâhil, 13 yıl boyunca özel okullara kaynak aktarılıyor. Özel okullara yapılan ‘teşvik’ şu  gerekçelere dayandırılıyor: 

“…Devlet okullarındaki ikili eğitim yükünün ve derslik başına düşen öğrenci sayısının azaltılmasına önemli derecede katkı sağlamak..”

Özel okullara yapılan teşvikler, aile bireylerinin otellerde ağırlanmasına benzetilebilir. Size ‘yük’ olan anne- babalarınızı, çocuklarınızı otellerde ağırlayarak rahat bir uyku uyumuş oluyorsunuz!

Özel Okullara Ne Kadar Ücret Ödeniyor?

Tablo 1. 2018-2019 yılında özel okullarda öğrenim görecek öğrenciler için yapılacak teşvik tutarları (Kaynak: MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü)

Yararlanan Öğrenci Sayısı 

Tablo 2. 2014-2018 yıllarında destekten  yararlanan öğrenci sayıları ve  ödeme tutarları

* Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 4 Ağustos 2017 tarihli açıklaması esas alınmıştır.

MEB’in 2018 Bütçe Sunuşu’nda, 2014-2015 eğitim ve öğretim yılından itibaren, özel okullarda öğrenim gören toplam 520 bin 866 öğrencinin destekten yararlandığı belirtilmektedir. Tablo 2’ye göre, 2014-2018 yıllarında  destekten yararlanan toplam öğrenci sayısı, 1 milyon 157 bin 262’dir. Bu sayının, 2018-2019 yılında destekten ilk kez yararlanacak 75 bin öğrenciyle birlikte 1 milyon 500 bini bulması  beklenmektedir. 

2014-2018 yıllarında, özel okullara öğrenci başına yapılan ödemelerin tahmini tutarı, 4 milyar 59 milyon 703 bin 255 TL olarak hesaplanmaktadır. Bu tutarın, 2018-2019 yılında 5 milyarın üzerine çıkacağı öngörülmektedir. Devlet okullarının aleyhine işleyen sistemin yıllar sonra altından kalkılamayacak bir ekonomik yük yaratması kaçınılmazdır. Kamu eğitim kurumlarına harcanması gereken kaynakların özel okullara aktarılması,  üzerinde soğukkanlılıkla düşünülmesi gereken bir sorundur.

2018 Bütçesinde Özel Okullara Ayrılan Kaynak Devlet Okullarına Aktarılmalı

MEB’in “Özel okul teşviki”ne ayrılan 1 milyar 278 milyon TL’den de 75 milyonun kesilmesi olumlu olmakla birlikte yetersizdir. Kesintiden geriye  1 milyar 203 milyon TL kalmaktadır. Söz konusu kaynağın, özel okullar yerine Devlet okullarında kullanılması akla en yatkın çözümlerden biri olarak düşünülmektedir. Ekonomik krizin faturası, Devlet okullarına değil,  çarşı pazarda rastgele açılan özel okullara kesilmelidir. 

Sonuç ve Öneriler

• Özel okullarda okuma ‘hakkı’ kişisel bir tercihtir.Ücretsiz Devlet okulları yerine özel okulları tercih edenler, okul giderlerini karşılamakla yükümlüdür (Okul yemekhanesi yerine lokantaya giden öğrenci, faturayı öder).  
• Hazine ve Maliye Bakanlığının 2 milyar tutarındaki tasarruf paketi göz önünde bulundurularak özel okullara ayrılan teşviklerin tamamı Devlet okullarına aktarılmalıdır.
• 2018 yılı için özel okullara ayrılan ve kasada olduğu belirtilen 1 milyar 278 milyon TL tutarındaki kaynağın Devlet okullarına aktarılmasının, kamu eğitim kurumlarının bu zor süreci daha rahat atlatmalarına olanak sağlayacağı değerlendirilmektedir.
• Özel okullara teşvik uygulamasına son verilmeli, kaynaklar kamu eğitim kurumlarının geliştirilmesi amacıyla değerlendirilmelidir.
• Çarşı pazarda kurulan ve standartlara aykırı olan özel okullar kapatılmalıdır.
• Öğretim Birliği Yasası’na aykırı faaliyet yürüten özel olarak kamulaştırılmalıdır.

 (Dilovası,  5 Eylül 2018)

 Kaynakça:

http://www.milliyet.com.tr/meb-in-butcesinde-2-milyar-liralik-gundem-2730737/  Erişim: 02.09.2018.

https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_08/16180149_2018-2019_egitim_ogretim_destegi_kilavuzu.pdf Erişim: 02.09.2018.

http://www.meb.gov.tr/340-bin-ogrenciye-ozel-okul-tesviki-verilecek/haber/14240/tr Erişim: 02.09.2018.