Okul Müdürü Aras Hanaklı, yardımcı hizmetler personeli Zühtü Bey’i aradı ve  iki sayfalık evrakı uzattı:

-Zühtü Efendi, bunları  Görsel Sanatlar öğretmenimiz Pınar Balkaya‘ya götür. Evrakın birini Pınar Hanım’a ver, diğerini imzalattıktan sonra bana getir.

Zühtü Bey, TOKİ apartmanlarını aratmayan çok katlı okulun çatı katındaki İbrahim Çallı Görsel Sanatlar Atölyesi‘nin kapısını çaldı. Elindeki evrakı öğretmene uzattı:

-Hocam, bunları Müdür Bey gönderdi. İmzalamanız gerekiyormuş. Biri sizde kalacak. Diğerini  imzalayıp bana vermeniz gerekiyor.

Pınar Hanım, Zühtü Bey’in uzattığı evraka şöyle bir göz gezdirdi. Birini imzalayıp geri verdi. Elindeki evrakı, daha sonra okumak üzere çantasına koydu. Saat 16.00’da ders bittikten  sonra evrakı  okudu. Evrak, Dilovası İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının imzasını taşıyordu. İlçe Seçim Kurulu, istemediği hâlde, kendisini 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçiminde başkan olarak görevlendirmişti. Seçim Kurulunun görevlendirme yazısına göre, 30 Mart’ta, saat 14.00’te Dilovası Belediyesi Konferans Salonunda düzenlenecek eğitime  katılması, seçim günü ise saat 07.00’de görevinin başında olması gerekiyordu.

Pınar Hanım, İzmit’te oturuyordu. İzmit-Dilovası arasındaki uzaklık, 52 km’ydi. Evi, İzmit’in uzak bir mahallesinde olduğundan, mesafe daha uzaktı. Özel aracı yoktu. Sabah saat 09.00’da derse yetişmek için iki araç değiştiriyordu. Zamanının yaklaşık 3 saati yolda geçiyordu. Sabah saat 07.00’de görev yerine yetişmesi, yetişse bile seçim sonrası evine dönmesi olanaksızdı. Durumu ilgililere bildirdi, ama sonuç alamadı. Görev yerine nasıl yetişeceği konusunda endişelendi. Ya gidemezse? Yazıda, görev yerine gitmeyenler hakkında 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve  Seçmen Kütükleri hakkında Kanun’un 136. maddesi gereğince işlem yapılacağı belirtiliyordu.  Bunları düşünürken ense kökünde başlayan ağrıyı, burnundan akan kan izledi. Şiddetli biçimde başı ağrıyor ve burnu kanıyordu. Okula ambulans çağrıldı. Okul asansörü çalışmıyordu. Sedyeyle ambulansa taşınan öğretmen hastaneye götürüldü. Acil doktorları hemen müdahale etti. Öğretmeni dinleyen deneyimli doktor, rahatsızlığın yüksek tansiyondan kaynaklandığını söyledi. Pınar Hanım’ı dikkatle dinleyen doktor, öğretmene rapor verdi:

“Dilovası’nda seçim göreviyle ilgili bildirim, hastada yüksek tansiyonu tetiklemiştir. Adı geçen hastaya Dilovası’nda seçim görevi verilmesinin, hayati tehlike  yaratacağına dair tek hekim kanaat raporudur.”  

Pınar Balkaya‘nın tansiyonu niçin yükselmişti? Hafta sonu çay keyfi yapmak yerine sandık başında geçirilecek ‘ölü’ zamana mı isyan etmişti, yoksa üzülmesini gerektiren başka bir durum mu söz konusuydu?  Seçim görevi ilçede sadece Pınar Hanım’ın mı keyfini kaçırmıştı? Dilovası’nda sandık görevi verilen diğer öğretmenler durumdan memnun muydu?

ÖĞRETMENLERİN KORKULU RÜYASI: SEÇİM GÖREVİ!

Dilovası’nda görev yapan öğretmenlerden seçimde gönüllü olarak görev almak isteyenlerin sayısı oldukça düşük. Böyle olunca ‘resen’, yani kendiliğinden  görevlendirme yoluna gidiliyor. Görevlendirmelerin tebliğ edildiği ilk hafta kurulun telefonlarının susmadığı ifade ediliyor.  Çok sayıda öğretmenin seçim görevinin iptali için İlçe Seçim Kuruluna başvuruda bulunduğu, yetkililerin, somut bir gerekçe sunamayanların başvurularını geri çevirdiği görülüyor.  Özellikle öğretmenlerin sandıklarda görev almak istememeleri, ilçeye ulaşım sorunundan kaynaklanıyor.

DİLOVASI’NDA OTURAN ÖĞRETMEN YOK!

Dilovası, 22 Mart 2008 tarihinde, 5747 sayılı Kanun’la ilçe statüsüne kavuşmuş. İlçe nüfusu yaklaşık 50 bin (47.948) dolayında. Kocaeli’nin büyükşehir olmasıyla birlikte ilçeye bağlı köylerden Köseler, Tepecik, Çerkeşli ve Demirciler mahalleye dönüşmüş. Böylece, denetimsiz sanayiden kaynaklanan yoğun kirlilikle boğuşan Dilovası, yüzde yüz kent nüfusu barındıran ilçelerden biri olmuş. Fabrika bacalarından doğaya salınan zehirli gazlar ve  kimyasal atıklar, ilçeyi nefes alamaz hâle getirmiş. Genellikle Ağrılı yurttaşlarımızın yaşadığı ilçede oturan kamu çalışanlarının sayısı yok denecek kadar az. Ekonomik nedenlerle ilçede yaşamak zorunda kalan bazı yurttaşlar kanser vb. sağlık sorunlarıyla karşı karşıya.  

100 SANDIĞA 200 MEMUR GÖREVLENDİREBİLENE AŞK OLSUN!

31 bin 149 kayıtlı seçmenin yer aldığı  ilçede toplam  100 sandıkta  oy kullanılacak. Her sandıkta biri başkan, diğeri üye olmak üzere iki kamu görevlisi görevlendiriliyor. İlçedeki 100 sandıkta, yedekler dışında, 200 kamu çalışanına ihtiyaç duyuluyor. Parti temsilcileri, ilgili partiler tarafından belirleniyor. Seçimde görevlendirilen kamu çalışanlarının büyük bölümünü öğretmenler oluşturuyor. Bunda öğretmenlerin kamu çalışanları arasındaki sayısal üstünlüğünün yanı sıra eğitim düzeyi, deneyim vb. etkenlerin rol oynadığı belirtiliyor. İlçede görev yapan öğretmenlerin tamamına yakınının başka  ilçelerde oturduğu belirtiliyor.  Gebze, Körfez, Derince, İzmit vb. ilçelerde oturan  öğretmenlerin günübirlik gidiş geliş yapması, ulaşımla ilgili sorunları da beraberinde getiriyor. Zamanının çoğunu yolda geçiren öğretmenler için hafta sonu erken saatte Dilovası’na ulaşım, sorun yaratıyor. Uzakta oturan bina görevlilerinin saat 05.00’te, sandık başkanları ile memur üyelerin ise 07.00’de ilçeye toplu ulaşımla varmaları  mümkün görünmüyor. Seçim sonrası eve dönüşlerin de bu yönüyle sorunlu olduğu değerlendiriliyor.  

DİLOVASI SEÇİM KURULU GEBZE’DE!

Dilovası İlçe Seçim Kurulu, ilçede adliye binası olmadığından,  Gebze Adliyesinin 4. katında  hizmet veriyor. Seçimle ilgili çalışmalar Gebze’den yürütülüyor. Sandık başkanları, sayımdan sonra seçim evrakını kurula elden teslim ediyor. Başkanlar, seçim torbalarıyla birlikte, Seçim Kurulunun görevlendirdiği araçlarla Dilovası’ndan Gebze’ye götürülüyor. Seçim torbaları teslim edildikten sonra başkanlar Gebze Mutlukent’teki Adliye Sarayında bir anlamda ‘mahsur’ kalıyor. Çünkü Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, pazar günleri, Gebze garajından İzmit’e en son 21.50’de araç kaldırıyor. Adliyeden ayrılan görevlilerin garaja ulaşabilmeleri için ihtiyaç duyabilecekleri süre, evrakın teslim saatiyle ilgili belirsizlik vb. etkenler, başkanların eve dönüşlerini zorlaştırıyor.   

SEÇİM GÖREVİNİ YERİNE GETİRMEYENLER NE OLACAK?

298 sayılı Seçimlerin Temek Hükümleri ve  Seçmen Kütükleri hakkında Kanun”un  136. Maddesine göre,  “Kurullara seçildiği hâlde haklı sebep olmaksızın vazifesi başına gelmeyenler elli günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılır. Seçim başladıktan sonra kuruldaki görevlerini haklı bir sebep olmaksızın terk edenler, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Dr. Suat Çalışkan, en az yirmi, en fazla yüz TL olan bir gün karşılığı adli para cezasının miktarının, kişinin ekonomik ve diğer şahsi hâlleri göz önünde bulundurularak takdir edildiğini ifade ediyor. Bu bilgiye göre, seçimde görevini yerine getirmeyen kurul üyelerinin ödeyebileceği en yüksek ceza elli gün üzerinden 500 TL olmaktadır.

  SONUÇ VE ÖNERİLER

• Dilovası dışında oturan bina görevlilerinin saat 05.00’te, memur üye-başkanların ise 07.00’de görev yerinde hazır bulunmaları, bireysel ulaşım dışında mümkün görünmemektedir. Kamuda yapılan görevlendirmelerde bireysel ulaşım değil, toplu ulaşım olanaklarının dikkate alınması gerektiği değerlendirilmektedir.
• Görev yerine özel araçla giden sandık kurulu başkanları, sayım sonrası İlçe Seçim Kurulu tarafından Gebze’ye götürüleceğinden, dönüşte özel araç kullanamayacak. Özel araçlar, seçim sandığının kurulduğu okulda bir anlamda ‘mahsur’ kalacak. 
• Dilovası İlçe Seçim Kurulu, ilçede gözlemlenen ulaşım sorunlarını dikkate alarak, sandık görevlilerinin ulaşım sorununu çözüme kavuşturmalıdır. Bu amaçla, görevlilerin oturdukları yerleşim birimleri göz önünde bulundurularak servis kaldırılmalıdır.
• Seçim evrakının bina görevlilerine kurulun belirlediği yerde elden teslimine son verilmelidir. Seçim evrakı,  İlçe Seçim Kurulu tarafından  okullarda bina görevlilerine teslim edilmelidir.
• Seçim torbaları için başkanların konvoylar hâlinde İlçe Seçim Kuruluna götürülmesi uygulamasından vazgeçilmelidir. Seçim sonuçları, sandık görevlileri tarafından bina görevlilerine teslim edilmeli, İlçe Seçim Kurulu tarafından bina görevlilerinden yerinde teslim alınmalıdır. Gerektiğinde, seçim torbalarının okullardan alınmasına, parti temsilcilerinin de eşlik etmesine izin verilmelidir.  
• Farklı ilçelerde görevlendirilen kamu çalışanlarının ilçe belediye başkanlığı, muhtarlık, büyükşehir olmayan yerlerde il genel meclisi üyeliği ile belediye meclisi üyeliği için oy kullanma hakkından yoksun kalmasıyla, seçme hakkı fiilen engellenmiş olmaktadır. Bunu engellemenin yolu, kamu çalışanlarının kendi seçim bölgelerinde görevlendirilmelerinden geçmektedir.   
• İlçede görev yapan ücretli öğretmenler sandık kurullarında memur üye ya da başkan olarak görevlendirilmelidir.

 (Körfez, 11 Mart 2019)

  Kaynakça:

http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2019MahalliIdareler/2019Mahalli-SecimTakvimi.pdf Erişim: 28.02.2019.

http://www.ysk.gov.tr/  Erişim: 28.02.2019.

http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.298.pdf Erişim: 28.02.2019.

https://www.hukukihaber.net/adli-para-cezasinin-infazi-makale,6060.html Erişim: 28.02.2019.

https://www.nufusu.com/ilce/dilovasi_kocaeli-nufusu Erişim: 28.02.2019.

http://www.ozgurkocaeli.com.tr/kocaelideki-secmen-sayilari-belli-oldu-351579h.htm Erişim: 09.03.2019.