MİLLÎ EĞİTİMİN PARYALARI: ÜCRETLİ ÖĞRETMENLER
Bu çalışmayla, örgün eğitim kurumlarında ücret karşılığı ders okutan öğretmenlerin özlük sorunlarına dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır. Ücretli öğretmenliğin yasal dayanaklarının ele alındığı çalışmada, uygulamadan kaynaklanan sorunlara büyüteç tutulmakta ve bazı çözüm önerilerine yer verilmektedir.
Ücretli misin, Olsun Olsun!
Karadeniz Teknik Üniversitesinden yeni mezun olan Özlem Gökdeniz, kısa sürede iş bulamayınca ‘ücretli öğretmen’ olmaya karar verir. Matematik öğretmeni olan Özlem Gökdeniz, Beşikdüzü İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünün kapısını çalar. Ücretli öğretmenlik yapmak istediğini söyler. İnsan Kaynaklarında görevli memur, masasındaki listeyi Özlem Hanım’a uzatır. Listede, ücretli öğretmenlik için gerekli belgeler sıralanmaktadır:
1- Başvuru Dilekçesi (Müdürlüğümüz Evrak Kayıt Bölümünden temin edebilirsiniz.)
2- Diploma veya mezuniyet belgesinin aslıyla beraber fotokopisi,
3- Nüfus cüzdanının aslıyla beraber fotokopisi,
4- Fotoğraf (1 adet),
5- Varsa kurs belgesi aslıyla beraber fotokopisi (İngilizce, Bilgisayar, Okul Öncesi Eğitim Seminer Belgesi (60 saat vs.),
6- KPSS belgesi fotokopisi.
Özlem Hanım, ilgili memurdan başvuru dilekçesini alır ve bilgilerini yazmaya başlar:
İLÇE MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNE,
BEŞİKDÜZÜ
Beşikdüzü merkez veya merkeze bağlı köy-beldelerde idarenizce uygun görülecek yerde Ek Ders Ücret Karşılığı öğretmen olarak görev almak istiyorum. Görev verilmesi hâlinde göreve başlamadığım veya görevi mazeretsiz (Müdürlüğünüzce kabul edilebilir bir mazeret olması haricinde) olarak bıraktığımda bir daha görev almamayı taahhüt ederim.Yukarıdaki bilgilerin doğruluğunu beyan eder, aksi ortaya çıktığında idarece yapılacak işlemlerden doğacak hukuki sonuçlara katlanmayı kabul ederim.
Gereğini arz ederim. 01.09.2016
Özlem GÖKDENİZ
Özlem Gökdeniz, idarece uygun görülen bir yerde görev almak için başvuruda bulunur. Genç öğretmen, mazeretsiz göreve başlamadığı ya da bıraktığı takdirde, bir daha görev almamayı taahhüt etmektedir.Yöneticilerimiz kendilerini sağlama alma konusunda oldukça başarılıdır.
Yöneticilerin sıfır riskle yönetme yetenekleri mükemmeldir!
Millî Eğitim Müdürlüğü, Matematik öğretmenini bir lisede ücret karşılığı görevlendirir. Görevlendirildiği okula giden öğretmen, müdür odasını sorar. Gösterilen yöne doğru ilerler ve müdür odasının kapısını çalar. Okul Müdürü Cabbar Şişman, koltuğunda uyuklamaktadır. Müdür, odasına giren genç kadını yoklar. O sırada, koltuğundan yere kadar uzanan tespih taşlarını ikişer ikişer çekmeye devam eder. Müdür, ziyaretçiyi merak eder. Acaba kim? Parti başkanının geçen gün ilgilenmesini istediği kadın mı? Genç olmasa, pekâlâ müfettiş de denebilir.
Yer gösterir. Öğretmen kendisini tanıtır ve okulda görevlendirildiğini söyler. Müdür rahat bir nefes alır ve hemen sorar:
-Kadrolu musunuz?
Öğretmen duraksamadan karşılık verir:
-Hayır, ücretliyim.
Müdür geriye yaslanır. Tespihinden birkaç taş daha çektikten sonra öğretmeni ‘teselli’ eder:
-Olsun olsun!
Matematik öğretmeni, öğretmenler odasında da benzer sorularla karşılaşır. Kadrolu-ücretli ayrımı, genç bir öğretmeni daha ilk gün bunalıma sokar. Çünkü aynı soruyu öğrenciler de kendisine yöneltir:
-Hocam, kadrolu musunuz?
Özlem Gökdeniz, velilerin de sorularına muhatap olur. Ona problem çözmek için değil, statüsünü sormak için gelinmesine üzülür. Asıl üzüntüyü, paramatikten maaş çekerken yaşar. Aynı okuldan zümresi Mehmet Zengin’den daha fazla derse girdiği hâlde, maaşı onun yarısı kadar bile değildir! Ücretli öğretmen Özlem Gökdeniz’e, aynı koşullarda çalıştığı meslektaşından niçin daha az ücret verilmişti? Bu sorunun yanıtını almak için, ücretli öğretmenlik sorununun irdelenmesi gerekir.
Ücretli Öğretmenlik Nedir?
Ücretli öğretmenlik, MEB Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın 9. maddesinde tanımlanmaktadır:
“Öğretmen sayısının yetersiz olması hâlinde; a) Yüksek öğrenimli olmak koşuluyla; …Resmî görevi bulunmayanlar ile emeklilere, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, özel eğitim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 30 saate kadar ek ders görevi verilebilir.” (Resmî Gazete, 16.12.2006/26378).
Kararda, ders ücreti karşılığında görevlendirilecek kişilerde ‘yükseköğrenim’ koşulu aranmakta, ancak yükseköğrenimin kademesi (Ön lisans, lisans, yüksek lisans) ile ilgili herhangi bir sınırlama getirilmemektedir.
Millî Eğitim Temel Kanunu’na Aykırı
MEB Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’la, kademesi belirtilmeyen ‘yükseköğrenim’ görenlere ücret karşılığı ders okutma görevi verilmesi, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’yla çelişmektedir. Çünkü sözü edilen Yasa, öğretmenlik için alan eğitimi, pedagojik formasyon, genel kültür vb. yeterlikleri zorunlu kılmaktadır. Bu yeterliklerin, öğretmen yetiştirmeyen yükseköğrenim kurumlarında kazandırılması mümkün görünmemektedir.
Öğretmenlik, özel uzmanlık gerektiren bir meslektir. 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’na göre, “Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.”(Madde 43). Söz konusu Yasa’da, öğretmenlik mesleğine hazırlığın genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanacağı hükmüne yer verilmektedir.
Ücretli Öğretmenlere ‘Harranlı’ Muamelesi
Ders ücretlerinin belirlenmesinde başvurulan yöntem, “Kibar Feyzo” filminden bir sahneyi akla getirmektedir. Muhasebeci işçilere ücret ödemektedir. Sıra başka bir işçiye (Kemal Sunal) gelir. Fakat bu işçiye yapılan ödeme diğerlerine yapılandan daha azdır. İşçi hemen sorar:
-Benimkisi niye eksik kardaş?
-Onlar sendikalı..
İşçinin de doğup büyüdüğü bir yer vardır.
-Ben de Harranlıyım!
Muhasebecinin işi başından aşkındır. İşçiyi dinleyecek vakti bile yoktur. ‘Harranlı’ işçi, inşaatta birlikte kürek salladığı arkadaşlarından niçin daha düşük ücret aldığını zamanla öğrenecektir.
Yetiştirme kurslarında ders başına ödenen ücrette kadrolu-ücretli ayrımı yapılması, ‘Sendikalı’ işçiyle ‘Harranlı’ işçi arasındaki ayrımı çağrıştırmaktadır.
Yetiştirme Kurslarında Yarım Ücret Ödeniyor
Destekleme ve Yetiştirme Kursları (DYK) E-Kılavuzu’na göre, “DYK’larda öncelikle ilçede kadrolu ya da sözleşmeli çalışan öğretmenler, kadrolu öğretmenin ihtiyacı karşılamaması durumunda, ilçe tarafından çalışmasına onay verilen ücretli öğretmenler görevlendirilir.” (Madde 1/6).
Yetiştirme kurslarında görev alan kadrolu öğretmenlere, normal ders ücretinin iki katı kadar ödeme yapılmaktadır. Ücretli öğretmenlere ödenen yetiştirme kurs ücreti, kadrolulara ödenenin yarısı kadardır!
Zümre Toplantılarından Sonra Göreve Başlıyorlar
Ücretli öğretmenler, eğitim başladıktan sonra görevlendirilmektedir. Bu uygulama, ücretli öğretmenlerin, öğretim yılı başında, seminer döneminde yapılan öğretmenler kurulu ve zümre öğretmenler kurulu toplantılarına katılma olanağını ortadan kaldırmaktadır. MEB Okul Öncesi ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’ne göre, zümre öğretmenler kurulunda, ders planlarının düzenlenmesi, öğretim yöntem ve teknikleri, ölçme değerlendirme araçları, öğrenci başarı düzeyi, okulun fiziki mekânlarının ve ders araç gereçlerinin kullanımı gibi hususlar görüşülerek okulun çevre imkânları analiz edilir ve iş birliği oluşturulur (Madde 35/4). Bir öğretim yılının planlanmasında bu kadar önem taşıyan zümre öğretmenler kurulunda ücretli öğretmenlerin yer alamamasının, eğitimin kalitesini olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir.
Seminer Çalışmalarına Katılamıyorlar
Ücretli öğretmenlere, öğretim yılı başında ve sonunda yapılan seminerlere katılma hakkı tanınmamaktadır. Öğretmenlerin hizmet içi eğitiminin yanı sıra planlama, eğitime hazırlık vb. etkinliklerin gerçekleştirildiği seminerlere ücretli öğretmenlerin katılımının sağlanmaması, eğitimle ilgili kaygıların göz ardı edildiğine işaret etmektedir.
Hazırlık ve Planlama Ücreti Yok
MEB Yöneticileri ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın 11/1. maddesinde, “….Müdür yetkili öğretmenler dâhil, her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli öğretmenlere, haftada 3 saati geçmemek üzere Bakanlığa bağlı okul ve kurumlarda aylık ve ücret karşılığı fiilen okuttukları her 10 saat ders için 1 saat daha hazırlık ve planlama görevi karşılığında ayrıca ek ders ücreti ödenir.” (Resmî Gazete, 16.12.2006/26378).
Haftada okutulan her 10 saat ders için 1 saat hazırlık ve planlama ücreti ödenmektedir. 30 saat okutan öğretmenlere 3 ek ders saati hazırlık ve planlama ücreti ödenir. Ücretli öğretmenler, haftalık 10 saat ve üzeri derse girdikleri hâlde, hazırlık ve planlama ücretinden yararlanamamaktadır.
İşsizlik Maaşı Alamıyorlar
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre, işsizlik ödeneği, “Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde; a) 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilir.” (Madde 50/a).
Ücretli öğretmenlerin ücretinden işsizlik sigortası primi kesilmiyor. Sigorta primi kesilse bile, son üç yılda 600 gün sigortalı olarak çalışmaları mümkün görünmemektedir. Haftada 30 saat derse giren bir öğretmenin, yıllık 9 ay üzerinden, 3 yıllık sigorta primi, 144×3= 434 günü aşmamaktadır.
Kıdem Tazminatından Yararlanamıyorlar
Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışanlara kıdem tazminatı ödenmiyor. Ücretli öğretmenler de ‘geçici’ ya da ‘belirli’ süreyle çalıştıkları için kıdem tazminatı haklarından yararlanamıyor. Yargıtay Genel Kurulu’nun 18.09.1996 tarih ve 1996/9489 E 1996/594 K sayılı kararında, belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışanlara kıdem tazminatı ödenemeyeceği belirtilmektedir. Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 04.03.2013 tarih ve 2013/71 E 2013/1642 K sayılı kararında da benzer görüşlere yer verilmektedir (Yıldırım Koç, Aydınlık, 22.05.2017).
Hastalık ‘Hak’ları da Yok
Sistem, ücretli öğretmenlere hastalanmayı yasaklıyor. Eğer ücretli öğretmenseniz, kışın üşümemek ve üşütmemekle yükümlüsünüz. Otlukbeli’nin Boğazlı Köyü İlkokulunda görev yapan ücretli öğretmenseniz, pencerenizi ve kapınızı zorlayan fırtınaya meydan okumak zorundasınız. O uzun kış gecesinde dondurucu soğuğa yenik düşer ve hastalanırsanız, Otlukbeli İlçe Millî Eğitim Müdürlüğündeki muhasebe memuru ders ücretinizi kesmek zorunda kalacaktır. Üşütmek için, daha doğrusu kafayı üşütmek için bundan daha güzel bir gerekçe bulamazsınız. Üstelik kesilen ders ücretinizin ateşinizi birkaç derece daha yükseltmesinden o memuru da sorumlu tutamazsınız.
Mevzuat böyle emrediyor!
Bir sistem, yetişmiş insan birikimini ‘mevzuat’a kurban edemez!
Ayrıca hangi mevzuat?
İş Kanunu başta olmak üzere, iş hukukunda çalışanların hastalık, mazeret ve yıllık izinleri tanımlanmaktadır. MEB Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar, çalışma koşullarını düzenleyen temel belge olarak görülemez.
Bir günlük hastalık raporunda bile ücret kesintisine gitmek, iş hukukuna tamamen aykırıdır. Bu uygulama, Türkiye gibi bin yıllık devlet geleneği olan bir ülke adına üzüntü vericidir.
Bebeklerini Emzirme Haklarından da Yoksunlar
MEB İzin Yönergesi’nde kadın memurların bebeklerini emzirmelerine ilişkin hükümler yer almaktadır:
Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir (Madde 10/1-d).
Kadın sözleşmeli personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir (Madde 23/1-b).
Geçici personele, çocuklarını emzirmeleri için doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir (Madde 28/1-2).
‘Ücretli annelik’ mevzuata aykırı! Ücretli öğretmenlik yapan anneler, bebeklerini emzirmek için süt izninden yararlanamıyor. Bu durumdaki annelerin bebeklerini emzirdikleri saatlerde ders ücretleri kesiliyor. MEB İzin Yönergesi’nde, ücretli öğretmenlikten söz edilmese de, ücretli öğretmenlerin, ‘geçici personel’ başlığı altında tanımlanan personel kapsamında değerlendirilerek ücretli süt izninden yararlandırılmaları gerektiği düşünülmektedir.
Ücretli Öğretmenlere Asgari Ücretin Altında Maaş Veriliyor
Tablo 1- Ücretli öğretmenlere ödenen aylık ek ders ücreti toplamı.
Sıra Nu | Ücretli Öğretmenin Okuttuğu Haftalık Ders Saati Toplamı | Ücretli Öğretmenin Okuttuğu Aylık Ders Saati Toplamı | Ücretli Öğretmene Ödenen Maaş (Aylık Ek Ders Ücreti)* |
1 | 5 | 20 | 226,54 |
2 | 10 | 40 | 452,8 |
3 | 15 | 60 | 679,2 |
4 | 20 | 80 | 905,6 TL |
5 | 25 | 100 | 1132 TL |
6 | 30 | 120 | 1358,4 |
*Ders ücreti, 11,32 TL’den hesaplanmıştır.
Ücretli öğretmenin bir ayda okutacağı ders saati, 120’yi geçemez. Bu durumda, haftada 30 saatten fazla ders okutma olanağı olmayan bir öğretmenin ayda eline geçecek ders ücreti toplamı, 1358 TL’dir. Bu miktar, asgari ücretin de altındadır (Tablo 1).
Ücretli Öğretmenler Emekli Olamayacak
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, ücretli öğretmenlerin sigorta primlerinin hesaplanmasında haksız bir uygulamaya olanak sağlamıştır. Genel Müdür Yardımcısı Murat Uğurlu imzalı, 09.07.2010 tarih ve 10283 sayılı yazıda, ücretli öğretmenlerin prim ödeme gün sayısının, bir takvim ayındaki ek ders saati toplamının 7,5 saate bölünmesiyle tespit edileceği belirtilmektedir (Ders saati ÷ 7,5= Prim gün sayısı). Bir öğretmen, ücret karşılığı, haftada en çok 30 saat ders okutabilir. Bir ayda 120 saat derse giren ücretli öğretmenin prim gün sayısı, 120÷7,5=16 olarak hesaplanmaktadır.
Prim gün sayısının ders saatleri üzerinden hesaplanması, usulsüzdür. Çünkü haftada 30 sat derse giren bir öğretmen ‘kısmi zamanlı’ olarak değil, tam gün çalışmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nda ‘sürekli iş’ tanımı yapılmaktadır: “Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.” (Madde 10). Haftada 30 saat derse giren ve aylarca bu görevi sürdüren öğretmenlerin yaptığı iş sürekli iştir. Sürekli iş yapan bir öğretmenin ‘kısmi zamanlı’ işçi statüsünde görülmesi, iş hukukuyla çelişmektedir.
1 Mayıs 2008’den sonra ilk kez sigortalı çalışmaya başlayan ücretli öğretmenlerin emekli olabilmeleri için, 31 Aralık 2035 tarihine kadar en az 7200 gün prim ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek (Tablo 2).
Tablo 2- 1 Mayıs 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanların prim ödeme gün sayısı ve emeklilik yaşı.
Sıra Nu |
Prim Ödeme Gün Sayısı |
Prim Ödeme Süresi |
Kadınlarda Emeklilik Yaşı
|
Erkeklerde Emeklilik Yaşı
|
1 | 7200 | 31.12.2035 | 58 | 60 |
7200 gün, ortalama 20 yıla denk düşüyor. Ücretli öğretmenlerin 20 yılda 7200 günü tamamlayabilmeleri için, sigortalarının 30 gün üzerinden yatırılması, yarıyıl ve yaz tatillerinde çalışmaları gerekiyor. Oysa ücretli öğretmenler resmî tatillerde, millî bayramlar dâhil, çalışmış sayılmıyor. Derse girilmeyen günler için ders ücreti ödenmiyor. Sigorta primleri, okutulan ders saatleri esas alınarak hesaplanıyor (Tablo 3).
Tablo 3- Ücretli öğretmenlerin, okutulan ders saatlerine göre yatırılan sigorta primi.
Sıra Nu | Okutulan Ders Saati (Aylık Toplam) | Yatırılan Aylık Sigorta Primi (Gün Sayısı) | Bir Öğretim Yılında, 9 Ay Üzerinden, Yatırılan Toplam Prim Gün Sayısı |
1 | 30 | 4 | 36 |
2 | 60 | 8 | 72 |
3 | 90 | 12 | 108 |
4 | 120 | 16 | 144 |
Tablo 4- Mayıs 2008’den sonra farklı yaşlarda göreve başlayan olan ücretli öğretmenlerin, aralıksız çalıştıkları varsayıldığında, 7200 prim gün sayısını tamamlama yaşı.
Sıra Nu |
Göreve Başlama Tarihi | Göreve Başladığı Tarihteki Yaşı | 7200 Gün Prim Ödemesinin Tamamlandığı Yıl
| 7200 Gün Prim Ödemesinin Tamamlandığı Tarihteki Yaş
|
1 | 01.09.2008 | 25 | 2058 | 75 |
2 | 01.09.2009 | 25 | 2059 | 75 |
3 | 01.09.2010 | 25 | 2060 | 75 |
4 | 01.09.2011 | 25 | 2061 | 75 |
5 | 01.09.2015 | 25 | 2065 | 75 |
6 | 01.09.2016 | 25 | 2066 | 75 |
7 | 01.09.2017 | 25 | 2067 | 75 |
8 | 01.09.2017 | 30 | 2067 | 80 |
9 | 01.09.2017 | 32 | 2067 | 82 |
Tablo 4 hazırlanırken, eğitim ve öğretim yılı 180 iş günü olarak kabul edilmiş; rapor, izin gibi devamsızlıklar ile kar tatili vb. eğitime engel durumlar dikkate alınmamıştır.
Ülkemizde Görev Yapan Ücretli Öğretmen Sayısı
Türk Eğitim Sen’in yaptığı araştırmaya göre, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında, ülke genelinde, 81 ilde, çeşitli alanlarda görev yapan ücretli öğretmen sayısı, 63.829’dur! Aynı dönemdeki norm kadro ihtiyacı ise, 106.983’tür. Ücretli öğretmenlerin 27 bin 409’u Eğitim Fakültesi mezunu, 27 bin 936’sı lisans mezunu (Eğitim Fakültesi dışında), 8 bin 484’ü ise ön lisans (İki yıllık yüksekokul) mezunudur. Ücretli öğretmenlerin 7 bin 140’ı İstanbul’da, 3 bin 862’si Bursa’da, 3 bin 724’ü ise Diyarbakır’da görev yapmaktadır. Konuyla ilgili ayrıntılar için Tablo 5’e bakılabilir.
Ücretli öğretmen sayısının bu kadar yüksek olması, kadrolu öğretmen istihdamından vazgeçme anlayışıyla ilişkilendirilmektedir.
Sonuç ve Öneriler
Ücretli öğretmen uygulaması, öğretmen görevlendirmede başvurulan temel istihdam politikası hâline getirilmektedir. Düşük maliyetli bu uygulamayla, çalışanlar hak kaybına uğratılmaktadır.
Sosyal devlet ilkesi, eğitimde süreklilik, akademik ve sosyal başarı, öğrenci ve okul güvenliği, nitelikli eleman vb. ölçütler göz önünde bulundurularak bu uygulamadan vazgeçilmeli, ihtiyaç hâlinde (Doğum, sakatlık, olağanüstü durumlar vb.), 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86. maddesinde (Değişik: 30/5/1974-KHK/12; değiştirilerek kabul: 15/5/1975-1897/1 md.) sınıf öğretmenliği için öngörülen ‘vekil öğretmenlik’ uygulamasına geçilmelidir.
Öğretmenlik yeterliğine sahip ücretli öğretmenler, görev süreleri göz önünde bulundurularak, KPSS puan üstünlüğü esasına göre kadroya geçirilmelidir.
Ücretli öğretmenlere, hastalık raporlarına rağmen, ücret ödenmemesi keyfi bir uygulamadır ve bundan vazgeçilmelidir.
Ücretli öğretmenlik yapan annelerin bebeklerini emzirmeleri için süt izninden yararlanmaları sağlanmalıdır. MEB İzin Yönergesi’nde, ücretli öğretmenlikten söz edilmese de, ücretli öğretmenlerin, 657 sayılı Yasa’nın 4/C maddesinde tanımlanan ‘geçici personel’ statüsünde değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Yarıyıl tatilinde ücret kesintisi, ücretli izin vb. haklardan yoksunluk, çağdaş bir ülkeden beklenmeyen uygulamalardandır.
- Öğretim yılı başında kadrolu/sözleşmeli öğretmenlere ödenen ‘eğitime hazırlık’ ödeneği, ücretli öğretmenlere de ödenmelidir.
İş güvencesinden yoksun olan ücretli öğretmenlerin onur kırıcı çalışma koşullarından olumsuz yönde etkilendikleri görülmektedir. Yeteneksiz ve birikimsiz yöneticilerin keyfi uygulamaları, ücretli öğretmenlerin verimli çalışma olanaklarını ortadan kaldırmaktadır.
Okullarda ücretli-kadrolu ayrımının öğretmen imza çizelgesine bile yansıması, okul iklimine zarar vermektedir.
Kadrolu öğretmenlerle aynı koşullarda çalışan öğretmenlere asgari ücretin altında maaş ödenmesi, Anayasa’nın eşitlik ilkesine, temel insan haklarına ve iş hukukuna aykırıdır.
Haftada 30 saat derse giren bir öğretmene ‘kısmi zamanlı’ çalışan muamelesi yapılarak sigorta prim gün sayısının düşürülmesi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesine (Ek: 6/2/2014-6518/57 md.) aykırıdır. Haftanın her günü okulda görev yapan bir öğretmen ‘kısmi zamanlı’ sigortalı olarak görülemez.
Sigorta primleri eksik yatırılan ücretli öğretmenlerin, yaz tatilleri başta olmak üzere, işsiz kaldıkları dönemde işsizlik maaşından yararlanmaları mümkün görünmemektedir.
Haftada 30 saat ders okutan bir öğretmene 3 saatlik hazırlık ve planlama ücreti ödenmemesi, yasal dayanağı olmayan bir uygulamadır ve yürürlükten kaldırılması gerekmektedir.
Yetiştirme kurslarında görev alan ücretli öğretmenlere, kadrolu öğretmenlere ödenen ek ücretinin yarısını ödemek, giderilmesi gereken açık bir hukuk ihlalidir
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı vd. özel günlere öğrenci hazırlayan ücretli öğretmenlerin (Beden Eğitimi, Müzik, Görsel Sanatlar, Okul Öncesi, Sınıf Öğretmeni vb.) hafta içi kutlanan millî bayramlarda ders ücretinin kesilmesi, keyfi ve hukuksuz bir uygulamadır ve İş Kanunu’na aykırıdır.
Derse giren, öğrenci bilgilerini E-okula işleyen, öğrenciye rehberlik hizmeti sunan ücretli öğretmenlere TEOG, LYS, LGS vb. merkezi sınavlarda görev verilmemesi uygulamasına son verilmelidir (Öğrenciyi sınava hazırlama yetkisi, sınav yönetme yetkisini de içerir).
Ortaokullarda görevli ücretli öğretmenlerin, TEOG sınavlarının yapıldığı günlerde ders ücreti kesilmektedir. Öğrenciyi TEOG’a hazırlama yetkisi olan bir öğretmenin, TEOG’da görevlendirilmemesi ve TEOG’un yapıldığı tarihlerde adeta okuldan ‘kovulma’ nedenine mantıklı bir gerekçe üretilemeyeceği düşünülmektedir.
Kadrolu öğretmenlere haftada iki saat nöbet ücreti verildiği hâlde, okul öncesi başta olmak üzere, nöbet görevini fiilen yerine getiren ücretli öğretmenlere ödeme yapılmaması, eşit işe eşit ücret ve Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır.
Öğretmen yetiştiren eğitim kurumlarından mezun olmayanlara, hangi ad ve statüde olursa olsun, öğretmenlik görevi verilmemelidir. Öğretmenlik yapma yeterliğine sahip olmayanların ücret karşılığı görevlendirilmeleri, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 43. maddesine aykırıdır.
23.05.2017/Körfez
Kaynakça:
http://www.hurriyet.com.tr/kim-ne-zaman-ve-nasil-emekli-olabilecek-22221306
Erişim: 17.05.2017.
http://mevzuat.meb.gov.tr/html/ilkveokuloncyon_0/yonetmelik.pdf Erişim: 17.05.2017.
http://ikgm.meb.gov.tr/tahakkuk/MEB%20Y%C3%B6netici%20ve%20%C3%96%C4%9Fretmenlerinin%20Ders%20ve%20Ek%20Ders%20Saatlerine%20ili%C5%9Fkin%20Yaz%C4%B1.pdf Erişim: 19.05.2017.
http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/01060217_mebdesteklemeveyetistirmekurslariyonergesi.pdf Erişim: 19.05.2017.
http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_08/23110302_20162017dykkilavuzu.pdf Erişim: 19.05.2017.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/12/20061216-5.htm Erişim: 19.05.2017.
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf Erişim: 22.05.2017.
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4447.pdf Erişim: 22.05.2017.
https://www.turkegitimsen.org.tr/icerik_goster.php?Id=11440 Erişim: 23.05.2017.
http://derince.meb.gov.tr/www/ucretli-ogretmenlik-basvurulari/icerik/157 Erişim: 23.05.2017.
http://izmit.meb.gov.tr/www/ucretli-ogretmenlik-basvurulari/icerik/518 Erişim: 23.05.2017.
https://besikduzu.meb.gov.tr/www/ucretli-ogretmen-gorevlendirme-duyurusu/icerik/140 Erişim: 23.05.2017.
http://ikgm.meb.gov.tr/ozluk_gorus/M%C4%B0LL%C3%8E%20E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M%20BAKANLI%C4%9EI%20%C4%B0Z%C4%B0N%20Y%C3%96NERGES%C4%B0%20%2013.05.2013%20-%20943496.pdf Erişim: 23.05.2017.
Ek: Tablo 5- Ücretli öğretmen sayıları.
(TÜRK EĞİTİM SEN’İN DERLEDİĞİ BİLGİLER) | |||||
İL ADI |
|
| |||
| Lisans Mezunu Sayısı (Eğitim Fakültesi Hariç) | Ön Lisans Mezunu Sayısı | Toplam | Norm Kadro İHTİYACI | |
ADANA | 690 | 508 | 119 | 1317 | 1924 |
ADIYAMAN | 352 | 130 | 24 | 506 | 962 |
AFYONKARAHİSAR | 314 | 325 | 54 | 693 | 1269 |
AĞRI | 85 | 253 | 33 | 371 | 1643 |
AKSARAY | 234 | 143 | 22 | 399 | 736 |
AMASYA | 105 | 142 | 22 | 269 | 296 |
ANKARA | 223 | 713 | 179 | 1115 | 0 |
ANTALYA | 898 | 454 | 508 | 1860 | 2327 |
ARDAHAN | 53 | 43 | 10 | 106 | 206 |
ARTVİN | 60 | 69 | 6 | 135 | 381 |
AYDIN | 235 | 203 | 191 | 629 | 663 |
BALIKESİR | 206 | 229 | 56 | 491 | 155 |
BARTIN | 108 | 104 | 10 | 222 | 339 |
BATMAN | 52 | 64 | 14 | 130 | 1189 |
BAYBURT | 74 | 40 | 0 | 114 | 222 |
BİLECİK | 114 | 88 | 30 | 232 | 309 |
BİNGÖL | 335 | 130 | 60 | 525 | 548 |
BİTLİS | 203 | 147 | 23 | 373 | 971 |
BOLU | 82 | 99 | 25 | 206 | 463 |
BURDUR | 62 | 54 | 12 | 128 | 423 |
BURSA | 2044 | 1333 | 485 | 3862 | 5465 |
ÇANAKKALE | 126 | 132 | 38 | 296 | 568 |
ÇANKIRI | 54 | 80 | 29 | 163 | 353 |
ÇORUM | 97 | 168 | 12 | 277 | 522 |
DENİZLİ | 288 | 336 | 150 | 774 | 1700 |
DİYARBAKIR | 1442 | 2016 | 266 | 3724 | 2379 |
DÜZCE | 226 | 159 | 75 | 460 | 813 |
EDİRNE | 43 | 100 | 37 | 180 | 212 |
ELAZIĞ | 81 | 221 | 26 | 328 | 330 |
ERZİNCAN | 28 | 31 | 12 | 71 | 26 |
ERZURUM | 293 | 372 | 126 | 791 | 1357 |
ESKİŞEHİR | 150 | 99 | 52 | 301 | 463 |
GAZİANTEP | 1007 | 860 | 175 | 2042 | 3640 |
GİRESUN | 200 | 99 | 33 | 332 | 615 |
GÜMÜŞHANE | 96 | 43 | 30 | 169 | 370 |
HAKKARİ | 324 | 295 | 128 | 747 | 836 |
HATAY | 993 | 836 | 146 | 1975 | 3261 |
IĞDIR | 182 | 272 | 13 | 467 | 504 |
ISPARTA | 89 | 158 | 6 | 253 | 358 |
İSTANBUL | 1554 | 4131 | 1455 | 7140 | 23283 |
İZMİR | 930 | 1187 | 513 | 2630 | 3402 |
KAHRAMANMARAŞ | 1092 | 529 | 177 | 1798 | 2228 |
KARABÜK | 71 | 70 | 15 | 156 | 325 |
KARAMAN | 122 | 84 | 22 | 228 | 438 |
KARS | 42 | 124 | 15 | 181 | 562 |
KASTAMONU | 130 | 74 | 17 | 221 | 678 |
KAYSERİ | 372 | 430 | 82 | 884 | 2177 |
KIRIKKALE | 105 | 128 | 106 | 339 | 454 |
KIRKLARELİ | 165 | 75 | 55 | 295 | 568 |
KIRŞEHİR | 36 | 38 | 19 | 93 | 0 |
KİLİS | 20 | 15 | 6 | 41 | 459 |
KOCAELİ | 701 | 812 | 301 | 1814 | 2390 |
KONYA | 741 | 775 | 57 | 1573 | 1870 |
KÜTAHYA | 331 | 290 | 30 | 651 | 909 |
MALATYA | 123 | 184 | 11 | 318 | 0 |
MANİSA | 681 | 428 | 114 | 1223 | 1090 |
MARDİN | 98 | 92 | 0 | 190 | 1449 |
MERSİN | 808 | 233 | 194 | 1235 | 2286 |
MUĞLA | 290 | 225 | 106 | 621 | 1100 |
MUŞ | 297 | 445 | 269 | 1011 | 1199 |
NEVŞEHİR | 211 | 41 | 2 | 254 | 251 |
NİĞDE | 160 | 89 | 48 | 297 | 417 |
ORDU | 122 | 147 | 20 | 289 | 781 |
OSMANİYE | 320 | 141 | 22 | 483 | 935 |
RİZE | 228 | 149 | 0 | 377 | 624 |
SAKARYA | 493 | 703 | 168 | 1364 | 2390 |
SAMSUN | 188 | 221 | 12 | 421 | 51 |
SİİRT | 158 | 178 | 19 | 355 | 924 |
SİNOP | 78 | 76 | 42 | 196 | 289 |
SİVAS | 316 | 152 | 91 | 559 | 933 |
ŞANLIURFA | 1344 | 1459 | 419 | 3222 | 3558 |
ŞIRNAK | 563 | 515 | 169 | 1247 | 1944 |
TEKİRDAĞ | 111 | 240 | 42 | 393 | 1302 |
TOKAT | 253 | 150 | 60 | 463 | 1086 |
TRABZON | 151 | 260 | 25 | 436 | 423 |
TUNCELİ | 31 | 25 | 11 | 67 | 43 |
UŞAK | 33 | 32 | 26 | 91 | 286 |
VAN | 1021 | 872 | 340 | 2233 | 2806 |
YALOVA | 104 | 154 | 50 | 308 | 351 |
YOZGAT | 299 | 193 | 73 | 565 | 969 |
ZONGULDAK | 268 | 222 | 44 | 534 | 955 |
GENEL TOPLAM | 27409 | 27936 | 8484 | 63829 | 106983 |
EK DERS ÜCRET KARŞILIĞI ÖĞRETMENLİK BAŞVURU FORMU |
T.C. Kimlik No |
| |||||
Adı Soyadı |
|
| ||||
Baba Adı |
|
| ||||
Doğum Yeri / Tarihi |
|
| ||||
Medeni Hali |
|
| ||||
Mezun ( ) Emekli Öğretmen ( ) Resmi Görevli ( ) Öğrenci ( ) | ||||||
Mezuniyet Bilgileri |
| |||||
Üniversite / Enstitü |
| |||||
Fakülte / Yüksekokul |
| |||||
Bölüm / Alan |
| |||||
Yan Alan (varsa) |
| |||||
Formasyon | Var ( ) Yok ( ) | |||||
Varsa Başka Belgeler (kurs, seminer belgesi vb.) |
| |||||
Daha Önce Görev Aldığı Okullar | 1. 2. 3. |
| ||||
Görev almak istediği Branşlar |
|
| ||||
|
İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNE, BEŞİKDÜZÜ |
| ||||
Yukarıdaki bilgilerin doğruluğunu beyan eder, aksi ortaya çıktığında idarece yapılacak işlemlerden doğacak hukuki sonuçlara katlanmayı kabul ederim.
Beşikdüzü merkez veya merkeze bağlı köy-beldelerde idarenizce uygun görülecek yerde Ek Ders Ücret Karşılığı öğretmen olarak görev almak istiyorum. Görev verilmesi hâlinde göreve başlamadığım veya görevi mazeretsiz (Müdürlüğünüzde kabul edilebilir bir mazeret olması haricinde) olarak bıraktığımda bir daha görev almamayı taahhüt eder, Gereğini arz ederim.
…../…../2017
(imza)
ADRES :
……………………………………………………………………………………………….………
Ev veya İş No :……………………………
Cep No :……………………………. e-m@il: ………………………………….
EKLER :
Diploma veya Mezuniyet Belgesi veya Çıkış Belgesinin fotokopisi
Nüfus cüzdanın fotokopisi
Sabıka Kaydı
Sigorta Hizmet Dökümü (Çalıştığı İş Yerlerinin İsimlerini Gösterir sigorta Müdürlüğünden onaylı, çalışmamış ise sigorta kaydı olmadığına dair belge)
Varsa Sertifika, Kurs, seminer belgesi (Bilgisayar-İngilizce, okul öncesi)
Emeklilik kimlik kartı fotokopisi (Emekli olanlar için)
(Asılları ibraz edilerek, fotokopileri form ekinde teslim edilecektir, eksik belge ile yapılan başvurular değerlendirilmeyecektir.)