Necatibey Caddesi, ağır adımlarla ilerleyen Amasyalı beyefendinin yabancısı sayılmaz. Beyefendi, ağırbaşlı, mütevazı öğretmen, yetenek ve birikimlerini ülkesi için değerlendirme konusunda tereddütsüz. Kalemindeki son mürekkebi, başı dik yaşama tutkusu için ayıran toplumcu aydın geleneğinin günümüzdeki örneklerinden.
Yetenek ve birikimlerini borçlu olduğu Cumhuriyet Devriminin korkusuz savunucularından.
Aydınlanma savaşçıları, fişekliğindeki son mermiyi kendilerine saklar. Nazım Mutlu, aydınlanma savaşında son mermiyi kendine saklayan namuslu aydın birikimimizin yüz akıdır. Ona, mermiyi, yüreğiyle namluya süren savaşçı da diyebiliriz.
Öğretmen Dünyası, Aralık 2019’da okurlarına veda etti. Dergi okurlarına veda ettiğinde 40 yaşındaydı. Aylık meslek dergisi, 480 sayı yayımlandı. Okurlarının ve çalışanlarının desteğiyle ayakta kalmayı başaran derginin son Genel Yayın Yönetmeni Nazım Mutlu, Toparlayacak Olursak adlı kitabıyla okurlarıyla buluştu.
TATLIPINAR’DAN BESLENEN BİR TATLI DİLLİ
Nazım Mutlu, Amasya Taşova Tatlıpınar köyünden. 1960 doğumlu. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı mezunu. İlk görev yeri, Tokat Yeşilyurt Lisesi. Tokat’tan sonra Samsun Havza Lisesinde göreve başlar. Cumhuriyete karşı konumlanan yöneticilerin müdahalesiyle, 1996 yılında Giresun Çanakçı Lisesine sürgün edilir. Yargı kararıyla Samsun Havza Lisesindeki görevine geri döner. 1998 yılında Ankara’ya atanır. Tevfik İleri İmam Hatip Lisesi, Gölbaşı Anadolu Lisesi ve son olarak Atatürk Anadolu Lisesinde çalışır. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinin çeşitli bölümlerinde üç yıl süreyle Türk Dili ve Edebiyatı derslerine girer.
2010 yılında emekliye ayrılır.
Nazım Mutlu’nun resmî görev dökümü özetle böyle. Onun bir de ‘resmî’ olmayan görev kaydı var. Şiirleri, yazıları, makaleleri, kitapları, dernek ve sendika yöneticiliği… İşte onlardan birkaçı: Havza Tersakan gazetesinin kuruluşuna omuz verir, yazıları yayımlanır. Öğretmen Dünyası, Kıyı, Çağdaş Türk Dili, Varlık, Damar, Patika, Berfin Bahar vd. dergilerde şiir, deneme, eleştiri, tanıtı türlerinde yazıları yayımlanır. Gölbaşı Anadolu Lisesinde, Mavisu’yu yayımlar. Atatürk Anadolu Lisesinde, liyakatsiz yöneticilerin müdahalesine karşın, Not Defteri’ni çıkarır.
Geceyi Kuşatır Elyazıları (1993), Yaşadığım (2003), Usul Acı (2012) adlarını taşıyan üç şiir kitabı ile ONP’miz/Osman Nuri Poyrazoğu’na Armağan (Şubat 2021, Psikoolgu Yayınları) adlı biyografik eser de Mutlu’nun imzasını taşıyor. .
Nazım Mutlu, ONP’yi yayımladıktan kısa bir süre sonra yeni kitabı Toparlayacak Olursak/Eğitimin İçinden’le (Nisan 2021), okurlarıyla buluştu. Kitapta 93 makale yer alıyor. Yazar, Ocak 2012-Aralık 2019 tarihlerinde Öğretmen Dünyası’nda yayımlanan 93 Başyazıyı kitapta bir araya getirerek okurlarıyla paylaşıyor.
KIRK YILDA YİRMİ BAKAN UĞURLAYAN DERGİ
Öğretmen Dünyası Samsun Havza Temsilcisi (1990) Nazım Mutlu, 1998 yılında, derginin kurucularından Zeki Sarıhan’ın önerisiyle, Yazı Kurulu üyeliğine seçilmiş. Dergide, Yazı Kurulu üyeliği, Yazı İşleri Müdürlüğü ve son olarak Genel Yayın Yönetmenliği görevlerini yürütmüş. Aralık 2011-Aralık 2019 tarihleri arasında dört dönem Ulusal Eğitim Derneği Genel Başkanlığı görevini üstlenmiş.
Öğretmen Dünyası’nın yayımlandığı 40 yılda, Millî Eğitim Bakanlığı koltuğuna 21 isim oturmuş. Mutlu, temsilcilik görevi dâhil, Öğretmen Dünyası’nda görev aldığı yaklaşık 25 yılda 11 Millî Eğitim Bakanı’nı uğurlamış! 10 Temmuz 2018’de atanan Millî Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’la ilgili olarak, birkaç hafta sonra şu satırları kaleme almış:
“Gerek …’küreselleşmenin eğitim müfredatı’ mimarı olarak gerekse TED Üniversitesinin, Maya Okullarının kuruculuğu gibi özel okulcu kişiliğiyle bilinen Sayın Selçuk’un, bu koşullarda ne kadar ‘yeni’ bir bakan ya da kendi anlatımıyla ‘gören’ olacağını anlamak uzun sürmeyecek.” (Öğretmen Dünyası, Ağustos 2018).
Kamu eğitim kurumunda çalışırken ‘terfi’, ‘sürgün’ vb. endişeleri bir yana bırakmış. FETÖ’nün en azgın döneminde, ‘ulusalcı dalgayı aşma’yı amaçlayan her tür saldırganlığa siper olmuş. Kendini gizlemeden, arkadaşlarıyla birlikte, ulusal eğitimin tasfiyesine karşı bir elinde kalem, diğer elinde bayrak, direnmiş.
EĞİTİMDEKİ KARMAŞA VE ÇIKMAZIN SİCİLİNİ SORGULUYOR
Nazım Mutlu, Toparlayacak Olursak/Eğitimin İçinden kitabıyla, eğitimde yaşanan yozlaşma ve çürümeye büyüteç tutuyor. ‘Ulusalcı dalgayı aşma’ çabalarının eğitimdeki yansımalarına dikkat çekiyor. Aklı ve bilimi dışlayan uygulamalara net tavır alıyor.
Toparlayacak Olursak/Eğitimin İçinden, halkçı öğretmenin, eğitim programlarından ders kitaplarına, sınıf yönetiminden öğretmenlerin özlük haklarına, eğitim mevzuatından okulların mimarisine, kadın cinayetlerinden kaynak savurganlığına uzanan geniş bir yelpazedeki eleştiri ve önerilerini sunuyor.
Nazım Mutlu, bu çalışmasıyla, Türk eğitim sisteminin üzerine karabasan gibi çöken örtüyü kaldırıyor. Genç kuşaklara ve araştırmacılara değerli bir kaynak armağan ediyor. Eğitimdeki karmaşa ve çıkmazın sorumlularının sicilini sorguluyor. Toparlayacak Olursak/Eğitimin İçinden, Cumhuriyet Devriminin halkçı, laik, ulusal ve bilimsel eğitim birikimiyle hesaplaşma sürecini tutanağa bağlayan değerli bir belge niteliği taşıyor.
ARKADAŞLARI NE DÜŞÜNÜYOR
Öğretmen Dünyası Yazı Kurulu Üyesi Aydın Karataş, arkadaşı Nazım Mutlu’yu şöyle tanımlıyor:
“Çok mütevazı. Tam bir halk adamı. Çalışmayı seven, çok öne çıkmak istemeyen bir arkadaş. Disiplini sever, amaçlı çalışır. Karamsar değil. Hep umut dolu, geleceğe umutla bakar. İnsan ilişkilerinde birleştiricidir. Toplumcu düşünceyi yaymak için grup çalışmasına açıktır. Maddi çıkarları ön planda tutmaz. Karşılıksız emek vermeyi sever. Hayır, demekten hoşlanmaz. Dostlarına, çevresine hayır demez. O yüzden çok yük alır, ama hayıflanmaz. Uzun yürüyüşçüdür, yorulmaz.”
Öğretmen Dünyası’nın emektarlarından, Avukat-Emekli Öğretmen Ayhan Sarıhan, Nazım Mutlu’nun çalışkanlığına ve kusursuz Türkçesine dikkat çekiyor:
“Çalışkan, üretken ve alçak gönüllü. Öğretmen Dünyası’na, daha doğrusu ulusal eğitime büyük katkısı, hizmeti var. Türkçe konusunda kusursuz. Ben de Türkçe öğretmeniyim, zaman zaman ona danışırım. Kendisinin dostu olmaktan her zaman gurur duydum.”
Öğretmen Dünyası Yazı Kurulu Üyesi Birsen Sürmeli, Nazım Mutlu’nun üretkenliğine, dürüstlüğüne, alçak gönüllülüğüne ve yardımseverliğine vurgu yapıyor:
“Nazım Mutlu, üretken, sessiz, dürüst bir dost. 18 yıl önce bir dershanede kesişti yollarımız. Daha sonra Öğretmen Dünyası ve Ulusal Eğitim Derneğinde uzun yıllar birlikte çalıştık. Arkadaşım Nazım Mutlu çalışkan, özverili, sabırlı, hoşgörülü bir insan. Bir kez olsun gönül kırdığına tanık olmadım. Onun kitabında ‘hayır’ sözcüğüne yer yok. Yardım etmek, sorumluluk paylaşmak, işin yükünü üstlenmek sıradan bir durumdur. Yapılan işlerde asla kendini öne çıkarmaz. İş birliği ve dayanışma içindedir her zaman. Gönül adamıdır, kafa dengidir. Zor gününüzde, iyi gününüzde bilirsiniz ki yanınızdadır. Duygulu, hassas, değerli bir dost.”
Öğretmen Dünyası Yazı İşleri Müdürü Mustafa Pala, Mutlu’nun, başyazılarını bir kitapta toplamasının, kolay erişim sağladığını düşünüyor. Pala, arkadaşıyla ilgili şu düşünceleri dile getiriyor:
“Bireyler arasındaki ilişkilerinde önde olan ince duyarlıklı tavrını sert eleştiriler içermesine karşın bu yazılarında da görebildiğimiz Nazım Hoca’yla yaklaşık on yıl birlikte çalışmanın kazanımları az olmadı. Bu vesileyle her iki nedenden dolayı bir kere daha teşekkür ediyorum kendisine.”
Öğretmen Dünyası Yazı İşleri Müdürü Özden Yılmaz Bilgin, arkadaşı Nazım Mutlu’yu anlatıyor:
“Nazım Mutlu, şu dünyada tanış olduğuma sevindiğim insanların önde gelenlerindendir. Çocuk merakıyla bakan gözleri, duymak için dikkat kesilen kulakları, anlamak için çabalayan zihni ve hep elinizden tutmaya hazır dost elinin dışında onu tanımlayacağım bir sözcük, ‘güven’ olurdu. Ona güvenirsiniz çünkü boşa konuşmaz “evet”i evet, “hayır”ı da hayırdır. Ona hep özenirim, örnek alırım.”
Öğretmen Dünyası’nıın tez canlı çalışanlarından. Selime Özkucu, Nazım Mutlu’yla yıllarca birlikte çalışmış. Özkuzucu, Genel Yayın Yönetmeni’ni şu sözlerle tanımlıyor:
“Beyefendi kişiliğini, zarifliğini, ince şakalarını herkes bilir. Çok naif bir insan. Kimseyi incitmez. Anlaşamadığımız tek nokta, o biraz ağır çalışır, ben tez canlıyım. Son derece iyi niyetli bir insan. Nazım Hoca’yı iyi ki tanımışım.”
Öğretmen Dünyası’nın kurucularından Zeki Sarıhan, Genel Yayın Yönetmenliği görevini devrettiği Nazım Mutlu’yla ilgili duygu ve düşüncelerini şöyle özetliyor:
“Hep iyi şeyler düşündüm. Yazı Kuruluna girmeye teşvik ettim. Havza’da görevden alındığı zaman destek verdim. Ankara’ya gelir gelmez Öğretmen Dünyası Yazı Kuruluna girmesini önerdim. Dürüstçe beraber çalıştık. Mütevazı bir köylü çocuğu. İşlerini ciddi yapar. Edebiyatta kendisini geliştirmiş. Noktalama işaretlerini ve eski yazıyı ona sorardık. Gönül rahatlığıyla görevimi ona bıraktım. Prensiplerime bağlı kaldı. Bir insan yönetimde uzun süre bulunmamalı, diyordum. Zamanı geldi. Nazım’ı önerdim. 2011-2019’a kadar devam etti. Son zamanlarda aramızda bazı politik farklılıklar olsa da Nazım’la ilgili iyi duygularım devam ediyor.”
GÖSTERİŞSİZ, SESSİZ VE KİBİRSİZ
Gürültü, düzensiz seslerin bütünü olarak tanımlanır. Yetenek ve birikim sorunu olanlar, gürültüyle var olmaya çalışır. Çünkü gürültü, yetenek ve birikim sorunu olanların açığını kapatır.
Öğretmen Dünyası’nın son Genel Yayın Yönetmeni Nazım Mutlu, beşikte mışıl mışıl uyuyan bebeğe ninni gibi gelen sesiyle kavgaya usulca giren gönül insanıdır.
Gösterişsiz, sessiz, kibirsiz…
(Erzincan Çağlayan, 4 Ağustos 2021)