PÜLÜMÜR ORMANLARININ ÇIĞLIĞINI DUYUYOR MUSUNUZ?

Pülümür Mezra köyünden Salördek/Gavrag'ın görünümü (Ormansız vatan, yurt değildir)
Pülümür Mezra köyünden, Salördek/Gavrag’ın görünümü (Ormansız vatan, yurt değildir)

Doğu Anadolu ormanlarının büyük bölümüne sahip olan Tunceli’de orman varlığının korunmasına  özen gösterildiğini söylemek güç.  Bir zamanlar bölgede görev yapan yeşil üniformalı, silahlı orman muhafaza memurları artık yok.  Çalı çırpı toplayan, kışlık yakıt ihtiyacı için odun kesen orman köylülerinin  katır-at-eşek vb. yük-binek hayvanlarına, balta, tahra, testere  vb.  ‘suç aletleri’ne el koyarak büyük kahramanlık örneği sergileyen Orman İşletme Müdürlüğünün, orman yangınlarına karşı duyarsızlığı kent halkının belleğinden silinemeyecek türdendir.

90’lı yıllardan itibaren Tunceli’nin doğal bitki örtüsü adım adım tarumar edilmiştir. Kentin  zengin bitki örtüsü ve  hayvan varlığı, ilkel duygularla hareket edenlerin hedefi olmuştur.  Günlerce süren ve müdahale edilmeyen orman yangınlarından ve  gelişigüzel yapılan yollardan bölgenin ekosistemi büyük zarar görmüştür.

Orman vatandır. Vatan savunması ormanlardan başlar. Vatan iddiasıyla ormanı ateşe vermek, vatana kastetmektir. Millî Kurtuluş Savaşı’yla,  İngiliz, İtalyan, Yunan ve Fransız işgal güçleri bozguna uğratılmış; ormanlarımız, denizlerimiz, göllerimiz, madenlerimiz kurtarılmıştır. Savaş, yer altı ve yer üstü zenginliklerine kimin el koyacağı sorusuna silahla verilen cevaptır. Atatürk,  işgal güçlerinin silahla ele geçirmek  istediği doğal,  kültürel ve tarihsel varlıklarımız için savaşmıştır. Millî Mücadele aynı zamanda ormanlarımızı düşmana kaptırmama mücadelesidir. Millî Mücadele’de bilerek zarar verilen bir tek ağacımız bile yoktur.

Pülümür Orman İşletme Şefliğinin, Pülümür-Kırmızıköprü kara yolu üzerinde yağmalanan binası (Yağmanın büyüğü küçüğü olmaz!)
Pülümür Orman İşletme Şefliğinin, Pülümür-Kırmızıköprü kara yolu üzerinde yağmalanan binası (Yağmanın büyüğü küçüğü olmaz!)

Ormanları yakmak, ekosistemi tahrip etmek, doğayı kirletmek, yer altı-yer üstü zenginliklerini yağmalamak vb. akıl ve mantıkla açıklama olanağı olmayan eylemlerin,  vatanseverlikle ilişkilendirilemeyeceği açıktır. Bu ve benzer eylemler, vatanın hiçbir köşesinde olağan karşılanamaz. Muğla’daki orman yangını ne kadar acı vericiyse Tunceli ya da Bingöl’deki yangın da o kadar acı vericidir. Herhangi bir ilin ormanlarını ‘yakmaya değer’ bulan mantığın Türkiye’yi birleştirme yeteneği sıfırdır.    

Türkiye’yi savunan orman yakmaz!

Vatanını seven, Tunceli’yi vatan bilen, orman yakar mı?

Yakmaz, yakamaz!

Vatana bağlılık duygusu olanlar dağ keçisine ve  minik oğlağına, vaşağa, bozayıya, tilkiye, kurda, kekliğe kıyamaz.

Vadiler, dereler, ırmaklar, göller, denizler, adalar, ormanlar, madenler, tarihsel ve kültürel zenginlikler,  doğada yaşayan tüm canlılar vatandır.

Dağlarında kartal uçmayan, sularında balık yaşamayan, ceviz kovuğunda sincap barınmayan  yer vatan değildir.  

Kekliğe, kartala, kaplumbağaya, dağ keçisine, vaşağa, balığa, ayıya, sincaba, kurda, tavşana yaşamayı zehir ederek kurtarılacak bir vatan yoktur. Vatan doğayla birlikte tüm canlılar için  güven demektir. 

Vatan, ormanda kavrulan börtü böceğin acı çığlığı değilse nedir?   

Vatan savaşı ormanları, denizleri, gölleri, adaları, bütün canlıları savunma savaşıdır.

 

Azgulere'den Boğalı (Zmage)'ya bakış (Vatan savunması, ormanlardan başlar)
Azgulere’den Boğalı (Zmage)’ya bakış (Vatan savunması, ormanlardan başlar)

Tunceli’de yaklaşık otuz yıl önce etrafı tel örgülerle çevrilen ormanların bir kısmı kül oldu. Canını kurtaran bazı ağaçlar acı olayların tanığı olarak varlığını sürdürüyor. Pülümür-Kırmızıköprü yol güzergâhındaki bazı ağaçlara otuz yıl önce çakılan dikenli teller, ağaç gövdeleri tarafından yutulmuş durumda. Minik fidanlara çiviyle çakılan teller, zamanla kalınlaşan ağaç gövdesinde kalmış. Ağacın bir ucundan giren tel diğer ucundan çıkmış. Dikenli teller otuz yıl boyunca paslanmamış. Fotoğraflarla Kırmızıköprü-Alikuli (Areyekuli/Areyetikmi) arasında ‘dikenli tel yutan ağaçlar’ın  belgelenmesi amaçlanıyor. Bazı fotoğraflar  Löriz köyünün altında, bazıları ise Yassıada‘nın ilerisinde  Avurtojige yol ayrımına yakın yerde çekildi.   Ormanı keçilerden korumak için çit çekenler acaba şimdi nerede? Gövdesinde dikenli telle yaşamaya mahkûm edilmiş ağaçlarla dertleşirken onları arıyor gözlerim. İki odun için köylülerle kavga eden orman işletme şefleri, ciple gezen Orman Müdürlüğü yetkilileri, yangınlara müdahale etmeyen yetkililer  mutlu mudur acaba?

Kırmızıköprü-Pülümür kara yolunun kenarında, Yassıada yakınlarında, gövdesinden dört ayrı dikenli tel geçen ve en az otuz yaşında olan bir meşe ağacı (Ciplerle gezen ormancıların haberi var mı?)
Kırmızıköprü-Pülümür kara yolunun kenarında, Yassıada yakınlarında, gövdesinden dört ayrı dikenli tel geçen ve en az otuz yaşında olan bir meşe ağacı (Ciplerle gezen ormancıların haberi var mı?)

Kırmızıköprü-Pülümür kara yolunun yaklaşık 3. km’sinde yer alan, ancak yağmalanan  Orman Müdürlüğü binasının yanındaki çam ve meşe ağaçları, bir dönemin acı izlerini taşımaya devam ediyor.

Bu acı tablonun sona erdiğini düşündüğümüz gün, Kırmızıköprü Haskar’ın kuzeybatısındaki ormanlardan yükselen yoğun dumanla acılar tazeleniyor yine. Takvimler 2 Ağustos 2019’u gösteriyor. Saatime bakıyorum tamı tamına 07.00. Akdik köyünün batısında, Şihan’ın güneyindeki ormandan dumanlar yükseliyor. Sarp kayalığın ardındaki ormandan mavi gökyüzüne yükselen duman, yüzyılın utancını omuzluyor. Mavi gök kirleniyor. Ormanlarını yakan/yaktıran eller kirleniyor. Orman yakmak,  vatana yabancılaşmanın acı örneklerindendir. Bugün  kaç dağ keçisi, oğlak, sincap, vaşak, kurt, kaplumbağa, yılan, ayı, tilki, tavşan, yaban domuzunun kavrulduğunu bilen yok. Haskar’ın  kuzeyinden Pülümür Vadisi’nin güneyine doğru yayılan duman vadiyi kaplıyor. Duman, vadiyi  kirletiyor. Pülümür Çayı, Haskar, Han Yaylaları, Hanköy, Oğullar (Hılves) duman soluyor. Çemesol’da zıplayan kırmızı benekli alabalıklar, sincaplar, dağ keçileri, yaban domuzları bu akıl almaz olaya öfke duyuyor. Sabah erken saatte çıktığımız sevinç  dolu yürüyüşümüze   dumanın gölgesi düşüyor. Gözlerimiz, ülkesinin bir ağacını kurtarmak için köşkün yerini değiştiren Mavi Gözlü Dev’i  arıyor.

Duman güneye yayılırken  kuzeye doğru yol alıyoruz. Pit’in Mağarası’nı, Çemesol’un Pülümür Çayı’na kavuştuğu yeri  geçtikten sonra, Han Yaylası’nda ceviz, meşe ve  akasya ağaçlarına sımsıkı sarılıyorum. Tunceli ormanlarını vatandan saymayanlara var gücümüzle haykırıyoruz:

Bizi duyuyor musunuz?

 

Pülümür Vadisi'nin  bitki örtüsü, Türkiye'nin zenginliğidir
Pülümür Vadisi’nin bitki örtüsü, Türkiye’nin zenginliğidir
Pülümür-Tunceli kara yolunda, Kırmızıköprü yakınlarında yuttuğu dikenlerle boy veren bir meşe ağacı (Otuz yıllık acıların özeti)
Pülümür-Tunceli kara yolunda, Kırmızıköprü yakınlarında, yuttuğu dikenlerle boy veren bir meşe ağacı (Otuz yıllık acıların özeti)

(Pülümür/Kırmızıköprü, 2 Ağustos 2019)

  • Related Posts

    AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY BEDEN KÖYÜNDE BİR DERSİM SÜRGÜNÜ: PÜLÜMÜR SALÖRDEK KÖYÜNDEN KEKO AHMET OĞLU HÜSEYİN ASLAN

    Hüseyin Aslan (1928-1974). Fotoğraf: Ali Rıza Aslan arşivi   Keko oğlu Ali’nin dillere destan malvarlığının, bir ailenin, daha doğrusu bir köyün kaderinde oynayabileceği rol kimsenin aklına gelmemişti. Ali Arslan (Aliye…

    PÜLÜMÜR AKDİK ŞİHAN KÖYÜNÜN ÜNLÜ FUTBOLCUSU MUSA PEKİN

    Musa Pekin, Kahramanmaraşspor formasıyla.   Pülümür Vadisi’nin batısında yükselen toprak damlı evler… Usta ellerin işlediği kesme taş yapılar. Tek ya da iki katlı evler, zorluklarla mücadele eden bir kuşağın ürünü.…

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Kaçırdıkların

    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    • Aralık 4, 2024
    • 4 views
    PÜLÜMÜR KIRMIZIKÖPRÜ ÇAĞILE VE DEMİRE YAYLALARINDAN ESİNTİLER

    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    • Aralık 1, 2024
    • 34 views
    TERCAN ESENEVLER KÖYÜNDEN ACILI BABA İMAM DÜZ,  TERCAN KÖKPINAR ORTAOKULU  ÖĞRENCİSİ 12 YAŞINDAKİ OĞLU ALİ KAMİL DÜZ İÇİN ADALET ARAYIŞINDA

    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    • Kasım 28, 2024
    • 24 views
    CUMHURİYETİN EĞİTİM  SAVAŞÇISI NAZIM MUTLU, “EĞİTİMİMİZİN KARŞI DEVRİMLE SINAVI”YLA  EMPERYALİZM VE İŞ BİRLİKÇİLERİNE MEYDAN OKUYOR

    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    • Kasım 19, 2024
    • 23 views
    PÜLÜMÜR MEZRA KÖYÜ PİŞİ DERESİ  KIYISINDA ULU BİR CEVİZ  AĞACI

    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    • Kasım 5, 2024
    • 51 views
    PÜLÜMÜR EFEAĞILI KÖYÜNDE  HÜSEYİN (ALİ) ŞANLI’NIN  110 YAŞINDAKİ EVİNDEN ARTAKALANLAR

    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ

    • Ekim 30, 2024
    • 1431 views
    ORTAOKUL FOTOĞRAFLARIMIZ