Ayrıntılar

Hüseyin Canerik tarafından yazıldı.

Pülümür Vadisi, bugün  kırklı-ellili yaşlardaki Tuncelililerin çocukluk düşüdür.  Vadinin her iki yakasında doğup büyüyenlerin soluk aldığı, hayvanlarını otlattığı, yaz mevsiminde yüzdüğü, çığın o ürkütücü aynı zamanda heyecan verici sesine kulak verdiği bir doğa harikasıdır.  Vadi bitki örtüsü,  coğrafi yapısı ve yaban hayatın çeşitliliğiyle Türkiye’nin büyük zenginlik kaynağıdır.    

Pülümür Vadisi’nin zengin canlı varlığını besleyen su kaynağı, Pülümür Çayı’dır.  Dağ keçileri,  türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan vaşaklar, yaban domuzları bu hayvanlardan birkaçıdır. Çayda azımsanmayacak sayıda  bazı balık türleri yaşamaktadır. Bunların başında,  sazangillerden Capoeta umbla  gelmektedir. Çayı besleyen önemli kaynaklardan biri olan Çemesol, kırmızı benekli alabalığın yaşam alanıdır.

Pülümür Çayı, Avcı Dağlarının eteğinde doğar. Ardıçlı köyü yakınlarından geçen çayın ilk durağı,  Pülümür’dür. Pülümür Çayı, ilçe merkezini, Hanım (Hatun) Köprüsü ile Gelin Odaları’nı geride bıraktıktan sonra, kapatılan Pülümür Yatılı İlköğretim Bölge Okulunun yakınında (Rabat), Turnadere’yle buluşur. Çay, Bağırpaşa Dağı’nda doğan  Turnadere’den kuvvet alır. Pülümür Vadisi’ne ve  70 km’lik Pülümür-Tunceli kara yoluna  paralel uzanan çay, Tunceli il merkezinde Munzur’a kavuşur. Yüzey alanı 569 ha, debisi 662 m³/s olan Pülümür Çayı’nın yolculuğu, Munzur’la birlikte Uzunçayır Baraj Gölü’nde son bulur.

Çay, Turnadere’den sonra Salördek, Kırmızıköprü’ye  5 km mesafedeki Çemesol (Asgireg) başta olmak üzere, irili ufaklı dereler ve kaynak sularıyla büyür. Pülümür Çayı’nın yolculuğuna  Pülümür Vadisi, balıklar,  dağ keçileri, sansarlar, porsuklar, vaşaklar, yaban domuzları, tavşanlar, sincaplar, kertenkeleler, bozayılar, kurtlar, tilkiler, kaplumbağalar, yılanlar, kartallar, güvercinler vd.  canlılar eşlik eder.