- Ayrıntılar
- Hüseyin Canerik tarafından yazıldı.
|
Mezra köyü dört mahalleden oluşur: Gerise, Ovabover, Ovaserene, Tum ve Surek. 1931 yılında, Ovabover’deki toprak damlı evde, çevresinde kadınların toplandığı Fadime Fırat (1900- 1978) bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Yusuf Fırat (Wusıve Mıstafay, 1900-1952)-Fadime Fırat çiftinin bebeğine Wojire adı verildi.
Bebeğin adı, nüfus kayıtlarına Gülüzar olarak işlendi.
Wojire kundaktayken, Fırat ailesi, kendilerini bekleyen tehlike ve zorluklardan habersiz olağan bir yaşam sürdürüyordu. Hıdır (1925-?), Ahmet Çavuş (Hıdır, 1927-1979), Ferhat (1929-2005), Gülüzar (Wojire, 1931), Mustafa (Şişko Mustafa, 1933-1987), Hatice (Cıvıze, 1935-2009) ile Beser’in (Sosun Erginoğlu, 1937-2019) babası Yusuf Fırat, küçük çaplı tarımsal üretim yapıyor, hayvan besliyordu. Sınırlı alanlar, karasabanla sürülüyordu. Hayvancılığın, ailenin ihtiyacını tam olarak karşıladığı söylenemezdi. Mezra köyü, mera fakiriydi. Hayvanları otlatabilecek geniş alanlara sahip değildi. Köylüler, deriye bastıkları çökeleği yayladan yaylaya taşırdı. Mezralılar, ilkbaharda Han Yaylası’na çıkardı. Yaylada toplanan çökelek ve tereyağı, katır sırtında, Meryem, Tozın ve Keşiş Yaylalarına götürülürdü. Çökelek ve tereyağını, yaz sıcağında, 2 bin 3 yüz rakımlı Keşiş’ten başka bir yerde saklama olanağı yoktu.
Wojire, çocukluğunun ilk yedi yılını Mezra’da geçirdi. Oğlak ve kuzu otlattı. Köyde, 1955 yılına kadar çeşme yoktu. Pişi Deresi’nden eve su taşıdı. Ev işlerinde annesinin en büyük yardımcısıydı. Okul çağına geldiğinde Mezra henüz okula kavuşmamıştı. Cumhuriyetin sekizinci yılında, o tarihte Danzik nahiyesine bağlı olan, 1960’ta Kırmızıköprü’ye bağlanan köylerden sadece Kaymaztepe (Meçiye) köyünde okul vardı. Meçi İlkokulu, bir köylünün evinde hizmet veriyordu.
- Ayrıntılar
- Hüseyin Canerik tarafından yazıldı.
|
1974 yılıydı. Pişi’den (Pülümür Atatürk Mahallesi) Kayırlar (Kayire) köyüne yorucu bir yolculuk geçirmişti. Kara çarşaf giydirmişlerdi. At sırtındaydı. Atın eyeri, yuları, üzengisi, kolanı yepyeniydi. Komşu kadınlardan birinin, keçi kılından dokuduğu kolan siyah ve kırmızı renklere boyanmıştı. Atın boynunu süsleyen boncuklar rengârenkti. Kara çarşaflı genç kız, özenle süslenmiş at sırtında yaklaşık 15 km yol almıştı. Yolculuk süresince attan inmemişti. Atın yularını çeken kişi, at sırtında yolculuk yapan Pülümürlü kıza dönüp bakmamıştı.
Pişi’deki baba evinden Kayırlar’a beş saatte ancak varabilmişlerdi. Beş saatte insan acıkır, susar, soluklanmak ister. Pülümürlü kız da acıkmış, susamış, attan inip biraz dinlenmek istemişti. Çarşaf içinde kımıldamadan duran kıza bir bardak su vermek kimsenin aklına bile gelmemişti. O yıllarda baba evinden uğurlanan kızların acıkması, susaması, soluklanması, birkaç laf etmesi ayıplanırdı. Bazı suskunluklar can sıkıcı, uzun süreli suskunluklar ise kahredicidir.
Pişi’den yola çıkan kız, ata bindirilmeden önce susmuş, âdeta küsmüştü.
Genç kızın çeyizi katırlara yüklenmişti. Önde at, arkada art arda dizilen katırlarla yola çıkılmıştı. Pişili kızın el işlemeleri, çeyiz sandığı, yün yatağı, üstü başı katırlara yüklenmişti.
Pişi’den bir sabah vakti yola çıkan bu genç kız 21 yaşındaki Hanım Şanlıoğlu’ydu.
- Ayrıntılar
- Hüseyin Canerik tarafından yazıldı.
|
Ali Kul (Alikuli), Beyce (Pıriye) köyünün renkli simalarından biriydi. Bölgede yaşanan olağanüstü döneme tanıklık etti. Kırmızıköprü-Pülümür kara yolu üzerinde, Kangallı yakınlarındaki Alikuli’ye onun adı verildi. Alikuli’de, köprünün yanı başındaki değirmen Alikuli Değirmeni olarak bilinir. Ali Kul, kendi adıyla anılan değirmeni yıllarca işletti. Değirmen, acı ve tatlı onlarca olayın odağı oldu. Kul ailesi, değirmeni 1966 yılına kadar çalıştırdı.
Değirmen, 1966 yılında el değiştirdi.